همورویید چیست؟
هموروئید یا بواسیر در واقع بالشتک ها و عروقی طبیعی در کانال معقد هستند که به عمل دفع کمک می کنند. اما به دلایل گوناگونی ممکن است این عروق از حالت طبیعی خارج شده و ملتهب و دردناک شوند. گاها لخته خونی در این ناحیه به دام می افتد و نوع دردناکی از همورویید به نام همورویید ترومبوزه را ایجاد می کنند. تقریبا ۵۰ درصد از مردم در دوره ای از زندگی خود به همورویید یا بواسیر مبتلا می شوند و نحوه مدیریت و درمان همورویید در عدم عود این بیماری بسیار تعیین کننده است پیک سنی این بیماری بین ۴۵ تا ۶۵ سالگی است.
انواع همورویید
انواع هموروئید یا بواسیر از لحاظ محل تشکیل آن به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شود. هموروئید داخلی در بالای خط دندانه ای مقعد تشکیل می شود و به آن همورویید اینترنال نیز می گوییم. هموروئید خارجی یا همورویید اکستر نال نیز زیر خط دندانه ای مقعد و در ابتدای دهانه مقعد ایجاد می شود.
همورویید ترومبوزه
همورویید ترومبوزه به وضعیتی گفته می شود که پاکه هموروئید به صورت برآمدگی کبود رنگ و دردناک در آندودرم دیده می شود.
بیماران مبتلا به همورویید ترومبوزه در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول با درد لیزر هموروئید با لیزر پرتوان می باشد. ولی اگر مدتی از شروع درد می گذرد و درد در حال کاهش باشد می توان درمان دارویی را شروع کرد. اگر درد در حال کاهش نباشد و خطر پارگی آن نیز باشد ترجیحا با لیزر پر توان جراحی شده و برداشته می شود.
به طور معمول برای مراجعین مبتلا به همورویید یک دوره دارو درمانی تجویز می شود. اما افرادی که با درد شدید و با خطر پارگی پاکه همورویید مواجهه هستند سریعا باید تحت جراحی و یا جراحی با لیزر همورویید قرار بگیرند .
علایم همورویید
برای تسخیص قطعی هموروئید باید به متخصص جراحی مراجعه کنید. هرکدام از علایم زیر می تواند نشانه ای از بروز همورویید باشد که به شما کمک می کند پزشک متخصص خود را به راحتی انتخاب کنید. پس از مشاهده علائم همورویید به یک متخصص جراحی که ترجیحا سابقه کار با لیزر را دارد مراجعه کنید.
- خونریزی:اولین و شایعترین علامت همورویید خون ریزی بدون درد است. این نوع خون ریزی از علایم همورویید داخلی است. خون ممکن است به صورت رگه هایی در اجابت مزاج دیده شود یا بعد از اجابت مزاج به مقدار کم چکه کند. بیماری که با خونریزی مراجعه می کند خصوصا بیماری که ذکر می کند خون با مدفوع مخلوط است باید از نظر تمام علت های خونریزی مقعد بررسی شود.
- توده:دومین علامت بیرون زدن بالشتک های هموروییدی از مقعد است.
- درد:سومین علامت درد مقعد است. درد در همورویید درجه ۳و۴ داخلی ترومبوزه و نکروزه و همورویید خارجی ترومبوزه دیده می شود.
- علایم دیگر شامل ترشح مخاطی-احساس دفع ناکامل-بی اختیاری مدفوع-التهاب و تورم مقعد و خارش مقعد.
رژیم غذایی برای بیماران همورویید
یک رژیم پر فیبر مهم ترین راه درمان همورویید است. رژیم غذایی هموروئید شامل سبزی، میوه تازه، حبوبات، نان سبوسدار، برنج قهوه ای، آجیل، دانه ها و عدس می باشد.
همچنین در رژیم غذایی همورویید باید دقت کنید که از خوردن غذاها و خوراکی هایی که منجر به کم آبی بدن و یبوست می شوند اجتناب کنید. خوردن برنج و نان سفید و غذاهای فست فود منجر به بروز یبوست و در نهایت بروز هموروئید می شود. نوشیدن قهوه و چای به دلیل ادرار آور بودن منجر به بروز کم آبی و در نهایت بروز یبوست می شود.
درمان همورویید
درمان همورویید بسته به نوع همورویید متفاوت خواهد بود. همانطور که در بالا ذکر شد بیمارانی که با خطر پارگی پاکه همورویید مواجهه هستند باید سریعا تحت جراحی قرار گیرند. آنچه که به تمامی بیماران توصیه می شود تغییر سبک زندگی و داشتن یک رژیم غذایی پرفیبر و سالم است. اگر چند روزی است که احساس می کنید به هموروئید مبتلا شده اید درمان خانگی همورویید توصیه می شود. اگر طی یک هفته بهبودی حاصل نشد به یک متخصص جراحی مراجعه کنید. متخصص برای شما دارو، پماد و یا شیاف تجویز می کند. در صورتی که طی دوره دارو درمانی بهبودی حاصل نشد بر اساس نظر متخصص جراحی همورویید یکی از روش های عمل جراحی همورویید و یا لیزر به شما پیشنهاد خواهد شد. دیگر روش های درمان همورویید مثل رابربند در حال منسوخ شدن می باشند و در اینجا اشاره ای به این گونه روش ها نخواهد شد.
در افرادی که مبتلا به بیماریهای التهابی روده هستند, هرنوع عمل جراحی مقعد و دستکاری پوست اطراف آن ممنوع است زیرا زخم آنها باتاخیر ترمیم می شود و حتی ممکن است اصلا ترمیم نشود. اگر این افراد همورویید بیرون زده و یا خونریزی داشته باشند و نیاز به عمل جراحی ضروری باشد می توان از روش رابر بند همورویید استفاده کرد.
درمان خانگی همورویید
تمام بیماران مبتلا به همورویید یک دوره ابتلا به یبوست را تجربه کرده اند. بنابراین در درمان خانگی همورویید کنترل یبوست حرف اول را می زند. داشتن رژیم غذایی حاوی سبزیجات و حبوبات و نان و برنج سبوسدار بسیار مهم است. شما باید روزانه ۳۰ گرم فیبر مصرف کنید.
- انجام ورزش هایی مثل یک ساعت پیاده روی منظم در روز، ورزش یوگا و پیلاتس منجر به حرکات روده ای منظم می شود و در نهایت از بروز یبوست جلوگیری می کنید. به علاوه ورزش منظم گردش خون را در این ناحیه آسان و منظم می کند و بهبودی سریعتر اتفاق می افتد.
- یک برنامه منظم برای عمل دفع داشته باشید روزی دو با در ساعات مشخصی از توالت استفاده کنید و در لحاظاتی که احساس دفع دارید سریعا به توالت مراجعه کنید. تاخیر در عمل دفع منجر می شود مدفوع رفته رفته خشک و سخت شود.
- بعد از هر اجابت مزاج به مدت ۱۵ دقیقه در لگن آب گرم بنشیند. نشستن در لگن آب گرم روزانه ۲ الی ۳ بار به گردش خون منظم و تسکین درد ناحیه مقعد کمک می کند.
- استفاده از عسل و دستمال مرطوب توالت به تسکین درد و بهبودی سریعتر زخم هموروئید کمک می کند.
- نشستن روی کوسن نرم به جای سطوح سفت باعث کاهش ورم می شود.
- گاهی می توان از یک ایس پک کوچک برای کاهش ورم استفاده کرد
- استفاده از پله توالت فرنگی یا اسکاتی پاتی و یا یک چهارپایه به دفع کامل و راحتتر کمک می کند
طریقه نشستن در لگن آب گرم در بیماران هموروئید
زانو باید خمیده باشد و باسن و پا در آب قرار بگیرد ،اگر بیمار بمدت ۲۰-۱۵ دقیقه در آب بنشیند هر نوع التهاب این ناحیه بهبود یافته و این ناحیه تمیز می شود،لازم نیست در آب گرم بتادین بریزید و آب باید به اندازه ای گرم باشد که پوست اذیت نشود.
- مقدار زیادی آب لازم نیست حدود ۲ اینچ آب گرم کافی است، لازم نیست در آب گرم ژل شستشو، بتادین یا شامپو ریخته شود.
- آب به اندازه ای گرم باشد که بتوان راحت در آن دست کرد کافی است.
- روزی سه بار و هر بار باید ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در آب بنشیند. سپس با دستمالی نرم یا خشک کننده مو می توان ناحیه را خشک کرد
- در درمان خانگی همورویید می توان از الوورا نیز استفاده کرد برای دیدن ویدئو معجزه راحت شدن از همورویید به کانال آپارات دکتر سعادتی مراجعه کنید
- گاهی با نظر پزشک می توان در لگن آب گرم کمی نمک اضافه کرد.
درمان دارویی هموروئید
دقت کنید درمان دارویی همورویید بدون در نظر گرفتن درمان های خانگی همورویید و کنترل یبوست موثر واقع نخواهد شد. در صورتی که بیمار پس از یک هفته از درمان های خانگی نتیجه موثری دریافت نکرد باید به متخصص جراحی مراجعه کند.
داروهایی که متخصص جراحی برای شما تجویز می کند شامل یک پماد، کرم و یا قرص در سه گروه زیر می باشد:
- داروهای ضد درد: مثل شیاف دیکلوفناک، قرص استومینوفن یا ژلوفن که همزمان با خاصیت ضد درد و مسکن خاصیت ضد التهابی نیز دارند. دقت کنید مصرف بی رویه مسکن ها منجر به بروز یبوست می شود.
- داروهای ملین: این دسته از داروها ممکن است به صورت شربت یا پودر در دسترس باشند. دقت کنید مصرف بیش از اندازه ملین و بدون برنامه منجر به تنبلی روده ها می شود. دوز مصرفی ملین باید به گونه ای باشد که بیمار نه دچار اسهال شود و نه یبوست.
- داروهای ترمیم کننده زخم: مثل کرم زینک و انواع بسیار گسترده پمادهای دیگر که روزانه تعداد زیادی از آنها روانه بازار می شود. بهتر است در این مورد از تجربه و دانش پزشک معالج خود حتما استفاده کنید.
- داروهای استروییدی آنتی همورویید: این دسته از پمادها و یا شیاف ها علاوه بر تسکین و ترمیم بافت آسیب دیده مضراتی نیز دارند. بنابراین نباید بیش از ۱ الی ۲ هفته استفاده شوند. زیرا سبب آتروفی و نازکی پوست ناحیه مقعد می شوند. در نهایت بیمار خونریزی و خارش شدیدی را در اثر سو مصرف پماد آنتی همورویید تجربه خواهد کرد. استفاده بدون نسخه پزشک این دسته از داروها ممنوع می باشد.
- برای التهاب خارج مقعد می توان از پروکتو فوم استفاده کرد
- از عوارض بی رویه مصرف داروهای کورتون می توان به راش پوستی و سوزش و خارش مقعد اشاره کرد
اثرات داروهای آنتی هموروئید و طریقه اثر
۱. بی حسی موضعی برای کاهش درد
۲. منقبض کننده عروق برای کاهش درد و خارش و ناراحتی به وسیله سفت کردن عروق خونی
۳. جمع کننده عروق که کمک می کنند به جمع شدن همورویید
۴. محافظت بافت تحریک شده و تشکیل سدی محافظتی برای جلوگیری از تحریک و خارش
برای بهبودی همورویید در بارداری چه کنیم؟
- یک پک یخ با یک پوشش نرم روی محل گرفتار گذاشته و روزی چند بار این کار را تکرار کنید.
- روزی چند بار در لگن آب گرم برای بهبود درد بنشینید.
- برای دستمال توالت از دستمال بدون عطر ؛ سفید رنگ و نرم استفاده کنید.
- استفاده از دستمال مرطوب بهتر است.
- در صورت تشدید بیماری حتما با پزشک خود برای مصرف داروهای موضعی مشورت کنید . زیرا بیش تر این دارو ها را بیش تر از یک هفته نمی توان
عمل جراحی هموروئید
در صورتی که بیمار به هیچ کدام از روش های بالا پاسخ مثبتی ندهد متخصص جراحی دستور عمل جراحی هموروئیدرا می دهد. توصیه می شود برای عمل جراحی از روش های جدید مثل لیزر استفاده شود و برای این منظور به یک متخصص جراحی و لیزر با تجربه مراجعه کنید. در این صورت دوران نقاهت بعد از عمل همورویید بسیار کوتاه و تجربه مثبتی از عمل جراحی همورویید خواهید داشت. احتمال عود هموروئید بعد از جراحی با لیزر به صفر نزدیک است به همین دلیل در وقت و هزینه درمان هموریید صرفه جویی خواهد شد.
چهار دلیل برای عمل جراحی همورویید عبارت است از:
- اگر همورویید پایدار بماند و به درمان های اولیه جواب ندهد.
- خون ریزی داشته باشد و یا بیرون زده باشد.
- در اجابت مزاج تاثیر بگذارد.
- مزاحمی برای زندگی و آرامش شخص باشد.
مقایسه عمل جراحی سنتی همورویید و جراحی با لیزر
عمل جراحی همورویید ممکن است با لیزر یا بدون لیزر انجام شود که در این صورت تفاوت هایی در نحوه جراحی خواهد داشت. اگر جراحی همورویید با لیزر انجام شود می توان این جراحی را با بی حسی موضعی انجام داد و اگر بیمار تمایل داشته باشد از بیهوشی نیز استفاده می شود. جراحی سنتی که شامل جراحی با تیغ جراحی و یا کوتر است معمولا نیاز به بیهوشی دارد.
عمل جراحی بسته همورویید به روشی گفته می شود که بعد از برداشتن پاکه همورویید ناحیه باز زخم را بخیه می کنند. در جراحی باز زخم را بازگذاشته و بخیه زده نمی شود. در اینجا نیز وسیله ای که برای برش استفاده شده مهم است. اگر جراحی با لیزر انجام شود به طور معمول نیازی به زدن بخیه نیست. به علاوه لیزر سر عروق و اعصاب بریده شده را همزمان با برش ترمیم می کند. بدین ترتیب نه تنها بیمار بخیه را تجربه نمی کند بلکه خونریزی و درد مشابه دیگر روش ها را تجربه نمی کند.
متخصص جراحی اگر از لیزر برای جراحی استفاده کند می تواند بخش وسیعی را تحت عمل جراحی قرار دهد. زیرا لیزر بسیار ظریف است و به بافت سالم اطراف آسیب نمی زند. در جراحی با لیزر می توان ۳ پاکه همورویید را همزمان برداشت. بیش از این میزان توصیه نمی شود زیرا ممکن است بیمار دچار عوارض تنگی مقعد یا بی اختیاری در خروج گاز و مدفوع شود.
طول مدت جراحی هموروئید با لیزر کوتاهتر از جراحی سنتی است. بیمار ۱ یا ۲ ساعت بعد از جراحی با اجازه پزشک معالج مرخص می شود و تنها یک شب در منزل استراحت می کند و از فردای روز عمل می تواند کارهای روزمره خود را انجام دهد.
لیزر درمانی همورویید
این روش یک روش درمان هموریید بدون جراحی و غیر تهاجمی است. لیزری که در این نوع از روش درمان استفاده می شود با لیزر پر توان جراحی متفاوت است. در لیزر درمانی همورویید از لیزر کم توان مادون قرمز یا همان IRC یا فوتوکواگولیشن استفاده می شود.
این روش تنها برای همورویید هایی که بیرون زدگی چندانی ندارند مورد استفاده قرار می گیرد. با تابش نور لیزر به پاکه هموروئید خون لخته شده در آن تجزیه و به راحتی جذب می شود. این روش بدون هیچ گونه برش و یا آسیب به بافت هموریید انجام می شود.
روش لیزر درمانی بعد از جراحی همورویید نیز کاربرد دارد و با تابش میزان معینی از این نوع لیزر می توان به ترمیم زخم هرچه سریعتر هرگونه عمل کمک کرد.
درمان همورویید با فوتوکواگولیشن (photocoagulation)
برای درمان هموروئید خارجی از این روش می توان استفاده کرد به شرطی که از بی حسی موضعی استفاده شود یک مطالعه بر روی ۲۶۸ بیمار توسط Ambrose و همکاران با موضوع مقایسه فوتوکواگولیشن و استفاده رابربند نشان داد. در درمان همورویید با رابربند شیوع خونریزی بالاتری را به دنبال دارد. در ضمن فوتوکواگولیشن برای هموروییدهای پرولابه استفاده می شود.
خارج کردن هموروییدهای خارجی ترومبوزه
به طور کلی همورویید خارجی ترومبوزه موجب درد شدید و توده قابل لمس در اطراف مقعد در طول ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از ترومبوز می شوند. ترومبوز را می توان تحت بی حسی موضعی و به طور سرپایی در مطب خارج کرد. به دلیل اینکه لخته ایجاد شده معمولا حفره دار است انجام برش ساده و تخلیه آن اغلب موثر نیست و هموروئید باید کاملا خارج شود. بعد از ۷۲ ساعت ترومبوز شروع به بازجذب می کند و درد به صورت خودبخود برطرف می شود. در صورتی که درد برطرف شود {بعد از گذشت ۷۲ ساعت} خارج کردن هموروئید ضروری نبوده اما نشستن در لگن آب گرم و تجویز داروهای مسکن مفید است.
عوارض همورویید
برخی از افراد بابت مراجعه به متخصص جراحی و درمان همورویید می ترسند و یا خجالت می کشند. اما بهتر است بدانید عدم درمان هموویید منجر به بروز یکی یا همه عوارض زیر می شود.
کم خونی و فقر آهن اگر خونریزی همورویید قابل توجه باشد.
- درد شدید در اثر وجود لخته خون در بواسیر.
- عفونت یا زخم شدن بواسیر.
- پرولاپس یا همان پایین افتادگی مقعد.
- خونریزی مقعد و پیدایش کانون های نکروزیدر گزه های همورویید که یکی از بدترین عوارض هموروئید است.
- تورم و التهاب اسفنگتر مقعد و سوزش مقعد و تب ۵ / ۳۷ تا ۸ /۳۸ درجه.
- در برخی موارد که بیمار به هیچ کدام از عوارض هموریید توجه نکرده است مبتلا به بیماری های ناشناخته مقعد شده و تحمل بیماری برای او مشکل شده و با وضعیت اورژانس مراجعه می کنند.
سوالات متداول همورویید
۱-چطور همورویید از بین می رود؟
در مراحل اولیه با برطرف کردن یبوست و رفع کردن علت بروز همورویید این مشکل حل خواهد شد. اما اگر درمان خانگی در کمتر از یک هفته موثر نباشد حتما به یک متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه کنید تا مشکل شما رفع شود.
۲-همورویید ها به چه شکل هستند؟
همورویید ترومبوزه مثل یک لامپ داغ و بزرگ در ناحیه مقعد ایجاد می شود. هموروئید داخلی معمولا با علامت بی دردی و شکل ظاهری و خارش مشخص می شود و همورویید خارجی هم رگ ها و پاکه های متورم و دردناکی هستند که مانند گوشت اضافه مشخص می شوند.
۳-آیا همورویید خطرناک است؟
این بیماری به خودی خود خطرناک نیست اما اگر درمان نشود ممکن است زمینه ساز بیماری های خطرناک و سخت تر شود.
۴-آیا می توان همورویید را دفع کرد؟
انواع هموروئید های داخلی و خارجی و هموروئید ترومبوزه ممکن است احساسی مانند یک جوش سر سخت در ناحیه مقعد را ایجاد کنند. ممکن است شما برای درمان همورویید اقدام سریعی انجام ندهید و بگذارید به حال خود بماند. بدین ترتیب خونی که در این ناحیه مانده است بر اثر فشار تخلیه شده و خونریزی می کند. شاید این تصور پیش بیاید که خون دفع شده همان پاکه همورویید بوده و خلاص! اما این طور نیست و معمولا از همان ناحیه دچار عود همورویید می شوید. بنابراین شما نمی توانید همورویید را دفع کنید.
۵-پزشکان چطور همورویید را درمان می کنند؟
ابتدا با توصیه های لازم و تجویز دارو به درمان بیماری کمک می کنند. همچنین ناحیه را بررسی می کنند تا از عدم وجود عفونت، پلیپ ها و توده ها و فیستول مطمئن شوند. در صورتی که همورویید به درمان دارویی پاسخ مثبتی ندهد یکی از روش های عمل جراحی و لیزر به بیمار پیشنهاد خواهد شد.
۶-انوپلاستی چیست؟
انال پلاستی Analplasty در درمان و اصلاح تنگی مقعد کاربرد دارد برخی افراد بعد از جراحی های متعدد و یا وسیع همورویید و شقاق مقعد دچار وضعیت تنگی مقعد می شوند. در این مواقع انوپلاستی با روش اسفنگترومی انجام می شود. تحقیقات نشان می دهد که ۹۰ درصد تنگی های مقعد بر اثر همورویید های وسیع ایجاد شده است. در هنگام بروز تنگی مقعد هم انوپلاستی و هم دارو درمانی برای درمان تنگی مقعد در نظر گرفته می شود. در مواقعی که تنگی مقعد ملایم باشد دارو درمانی به تنهایی کفایت می کند.
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۵۱۸۹ انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.
آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.
آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت
شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲
