چرا برخی از انواع تست خون نیازمند ناشتا بودن هستند؟
هر چیزی که میخورید یا مینوشید، شامل یک سری ویتامینها، پروتئینها، و سایر مواد مغذی هستند. این غذاها منجر به افزایش یا کاهش موقتی میزان این مواد، در داخل خون میشوند.
ناشتا بودن به مدت ۸-۱۲ ساعت، تضمین میکند که نتایج تستهای صورت گرفته مستقل از این نوسانات باشند. بدین ترتیب نتایج تستها از بالاترین سطح دقت ممکنه برخوردار میشوند.
تعدادی از تستهای متداول که نیازمند ناشتا بودن هستند به شرح زیر میباشند :
- تستهای کلسترول
- تستهای قند خون
- تستهای عملکرد کبدی
- تستهای عملکرد کلیه
- پنل متابولیکی پایه
- تستهای گلوکوز
دریافت نتایج چقدر طول میکشد؟
فراهم شدن نتایج بین چند ساعت، تا چند روز طول میکشد. در اینجا اطلاعات کُلی از زمان مورد نیاز تا مشخص شدن نتایج تستها ارائه گردیده است:
- شمارش کامل گلبول های خون: ۲۴ ساعت
- پنل متابولیکی پایه: ۲۴ ساعت
- پنل متابولیکی کامل: ۲۴-۷۲ ساعت
- پنل لیپید (چربی): ۲۴ ساعت
مدت زمان دریافت نتایج بستگی به این دارد که در کدام آزمایشگاه تست انجام داده باشید، یا اینکه چه تعداد تست را به صورت همزمان انجام بدهید. در صورتی که در حال انجام چندین تست باشید، احتمالاً نتایج به دست شما نمی رسند، مگر اینکه تمامی تستها انجام شده باشند.
چه کسی درخواست انجام آزمایش خون میدهد؟
معمولاً پزشک برای بررسی وضعیت جسمانی، یا قرار ملاقاتی که به بررسی بیماری خاصی نیاز دارد، دستور انجام تستهای خون را صادر میکند.
تست خون معمولاً تحت پوشش کامل یا جزئی بیمه قرار می گیرد. پیگیری تستها از طریق شرکت بیمه پزشکی–درمانی، تضمین میکند که هزینه زیادی توسط بیمار پرداخت نشود. همچنین پزشک به شما توصیههای راجع به مکانهای مناسب برای تست ارائه میدهد. این مکانها از نظر اعتبار نتایج، مدیریت، و سهولت بیمار در وضعیت مطلوبی قرار دارند.
ده آزمایش خون مهم
اجازه دهید نگاه دقیقتری بیاندازیم به تستهایی که باید به صورت منظم برای بزرگسالان انجام بشوند.
۱. شمارش کامل گلبولهای خون (CBC)
یک تست عادی شمارش کامل گلبولهای خون (CBC)، میزان غلظت ۱۰ ماده مهم موجود در سلولهای اصلی خون را بررسی میکند. سلولهای اصلی عبارتند از سلولهای قرمز خون (گلبول قرمز)، سلولهای سفید خون، و پلاکتها. ترکیبات مهم اندازهگیری شده بوسیله این تست عبارتند از تعداد گلبولهای قرمز خون، هموگلوبین، هماتوکریت.
در اینجا، محدوده متداول نتایج بدست آمده را مشاهده میکنید:
مولفه خون |
محدوده عادی |
گلبولهای قرمز خون |
مردان : ۴.۳۲ – ۵.۷۲ میلیون سلول/ mcl، زنان : ۳.۹ – ۵.۰۳ میلیون سلول / mcl |
گلبولهای سفید خون |
۳۵۰۰- ۱۰۵۰۰ سلول/ mcl |
پلاکتها |
۱۵۰ هزار الی ۴۵۰ هزار / mcl |
هموگلوبین |
مردان : ۱۳.۵ -۱۷.۵ گرم / دسی لیتر (g/dl)، زنان :۱۲- ۱۵.۵ g/dl |
هماتوکریت |
مردان :۳۸.۸-۵۰ % ، زنان ۳۴.۹ -۴۴.۵ % |
قرار گرفتن این مولفهها در محدودههای غیرعادی، نشاندهنده وجود مشکلات زیر هستند:
- مشکلات تغذیهای همچون کمبود ویتامین B6 یا B12
- کمبود آهن
- بیماریهای مغز استخوان
- التهاب بافت
- عفونت
- بیماری های قلبی
- سرطان
بر اساس نتایج حاصله، پزشک از شما میخواهد تا تستهای تکمیلی را انجام دهید. بدین ترتیب مقادیر غیرعادی شناسایی میشوند، و درمانهای بالقوهای پیشنهاد میشوند.
۲. پنل متابولیک پایه
پنل متابولیک پایه (BMP)، میزان برخی ترکیبات موجود در خون را میسنجد:
- الکترولیتها
- کلسیم
- گلوکز
- سدیم
- پتاسیم
- کربن دی اکسید
- کلرید
- نیتروژن اوره خون (BUN)
- کراتینین
برای انجام این تست، قبل از تهیه نمونه باید حداقل ۸ ساعت ناشتا باشید.
نتایج غیرعادی نشان دهنده بیماریهای کلیوی، دیابت و بینظمی هورمونی هستند. پزشک با انجام تستهای بیشتر، وجود هر یک از این بیماریها را تشخیص میدهد.
۳. پنل متابولیک کامل
پنل متابولیک کامل (CMP)، شامل کلیه اندازه گیریهای صورت گرفته در پنل متابولیک پایه (BMP)، بهعلاوه پروتئینها و مواد اضافی مربوط به عملکرد کبد است.
- آلبومین
- پروتئین کُل
- آلکالین فسفات (ALP)
- آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
- آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
- بیلیروبین
به ازای موادی که در پنل پایه پوشش داده میشوند، می توان نتیجهگیریهایی مشابه را برای پنل کامل بدست آورد. سایر سطوح غیرعادی، نشانهای از وجود بیماری هستند:
سطوح بالا |
سطوح پایین |
|
ALP |
|
ناهنجاری در متابولیزم استخوان جراحی قلب رشد نامطلوب اختلال منتزینک |
ALT |
|
عادی تلقی میشود |
AST |
|
عادی تلقی میشود |
بیلوروبین |
|
نگران کننده نیست (مدنظر نیست) |
۴. پنلچربی
این تست به بررسی میزان غلظت دو نوع کلسترول اختصاص دارد:
- لیپوپروتئین غلظت بالا (HDL) یا کلسترول مفید
- لیپوپروتئین غلظت پایین (LDL) یا کلسترول مضر
HDL یک پارامتر مفید است زیرا منجر به حذف مواد مضر از خون میشود. ضمناً به کبد کمک میشود تا آنها را تجزیه بکند. LDL نامطلوب است چرا که منجر به ایجاد پلاک خونی داخل رگها میشود. در چنین شراطی، خطر بروز بیماریهای قلبی افزایش مییابد.
قبل از انجام این تست، باید حداقل ۶ ساعت ناشتا باشید.
در اینجا محدودههای هر یک از این پارامترها به نمایش گذاشته میشوند:
بالا |
پایین |
|
HDL |
بالاتر از ۶۰ میلیلیتر/ dl |
مردان: زیر ۴۰، زنان: زیر ۵۰ |
LDL |
بالاتر از ۱۶۰ میلیگرم / dl |
زیر ۱۰۰ |
همچنین مقادیر عادی میتوانند بر حسب سن تغییر بکنند.
۵. پنلتیروئید
پنل تیروئید، یا تست عملکرد تیروئید بیانگر این است که تیروئید برای تولید و واکنش به برخی هورمونها چه عملکردی را از خود نشان میدهد.
- تریدوتیرونین (T3)، در کنار T4: تنظیم کننده نرخ تپش قلب و دمای بدن هستند:
- جذب رزین T3: این شاخص نشان میدهد که هورمونی به اسم گلوبین پیونددهنده تیروکسین، تا چه حدی قدرت پیوندی دارد.
- تیروکسین (T4) در کنار T3، متابولیزم بدن، و چگونگی رشد بدن را تعیین میکنند.
- هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH): کمک میکند تا میزان هورمونهای تولید شده توسط تیروئید تنظیم بشوند.
تیروئید غده کوچکی است که در گردن قرار دارد. وظیفه این غده تنظیم کارکردهای بدنی همچون حالت روحی، سطح انرژی، و متابولیزم کُلی است.
نتایج عادی برای تست تیروئید به شرح زیر هستند:
- T3 :100-200 نانوگرم در دسیلیتر از خون
- T3RU: به سطوح T3 بستگی دارد (در صورت بالا بودن T3 پایین است، و برعکس)
- T4 :5-12 میکروگرم در دسیلیتر
- TSH :0.4 – ۴ یکای بین المللی بر حسب میلیلیتر
غیرعادی بودن این هورمونها نشاندهنده وجود بیماریهای مختلف هستند. از جمله این بیماریها میتوان به سطوح اندک پروتئین، اختلالات رشد تیروئید، و سطوح غیرعادی از تستوسترون یا استروژن اشاره نمود.
۶. نشانگرهایآنزیم
آنزیمها پروتئین هایی هستند که به بدن شما جهت انجام فرایندهای شیمیایی خاصی کمک میکنند. از جمله این فرایندها میتوان به تجزیه غذا، یا لخته کردن خون اشاره نمود. آنها در سرتاسر بدن جهت انجام فعالیتهای حیاتی متعددی بکار میروند. غیرعادی بودن میزان آنزیمها، نشانهای از وجود بیماریهای مختلف است.
متداولترین آنزیمهایی که مورد تست قرار میگیرند عبارتند از:
- کراتین فسفوکیناز(CPK-1): این آنزیم در ریهها و مغز یافت میشود. بالا بودن این آنزیم نشانهای از آسیبهای مغزی یا سرطان است.
- CPK-2) CK-MB): این آنزیمها در قلب فعال هستند. آنها پس از حمله قلبی یا سایر آسیبهای وارده به قلب، افزایش مییابند.
- CPK-3: این آنزیمها نیز در قلب یافت میشوند. آنها بدلیل التهاب عضله، مصدومیت، یا تمرینات بدنی شدید پدید میآیند.
- تروپونین: یک آنزیم قلبی است که میتواند وارد جریان خون بشود. این آنزیم بدلیل آسیب قلبی پدید میآید.
محدودههای عادی آنزیمهای معرفی شده:
- CPK-1: حدوداً ۲۰۰ واحد در لیتر
- CPK-2 :5-25 واحد بین المللی در لیتر
- CPK-3: تقریبا ۲۰۰ U/L
- تروپونین: کمتر از ۰.۰۲ نانوگرمبرلیتر
۷. تستهای بیماری منتقل شده ازطریق جنسی
در حال حاضر امکان تشخیص اکثر بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی (STD)، به کمک نمونه خون وجود دارد. معمولاً برای اینکه نتایج دقیقتری حاصل بشوند، این تستها به صورت ترکیبی در کنار نمونههای ادرار، یا بخشهایی از بافت عفونی انجام میشوند.
بیماریهای زیر از طریق تست خون قابل تشخیص هستند:
- کلامیدیا
- سوزاک
- تبخال
- ایدز
- سیفلیس
هنگامی که عفونت جدیداً در بدن ایجاد شده باشد، میزان دقت تستهای خونی کاهش مییابد. به عنوان مثال، در رابطه با تشخیص عفونت ایدز، باید حداقل یک ماه صبر کرد تا شرایطی ایجاد بشوند که بتوان از طریق تست خون وجود ویروس را تشخیص داد
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۵۱۸۹ انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.
آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.
آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت
شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل در مشهد می باشد.