سرطان گوش از علل به وجود آورنده تا علائم و درمان- قسمت اول

سرطان گوش چیست و چه علائمی دارد؟ انواع مختلف سرطان گوش کدام‌ها هستند و چگونه تشخیص داده می‌شود؟ برای درمان این بیماری باید چه کرد؟ دراین مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

زمانی که صحبت از سرطان گوش (ear cancer) به میان می‌آید، بسیاری از افراد می‌پرسند که سرطان گوش چیست؟ از آنجایی که کمابیش همگی در مورد دیگر انواع سرطان اطلاعاتی داریم، احتمالاً نام سرطان گوش کم‌تر به گوش ما رسیده است و دلیل آن هم این است که این نوع از سرطان بسیار نادر است‌. با این وجود برخی از انواع سرطان گوش تهاجمی بوده و می‌توانند خطرناک باشند.

سرطان گوش چیست؟

سرطان گوش معمولاً با سرطان پوست در گوش خارجی و یا در مجرای گوش آغاز می‌شود اما امکان گسترش آن در دیگر ساختارهای گوش مانند پرده گوش، استخوان گیجگاهی (استخوان بالای گوش)، استخوانچه‌های گوش، ماستوئید یا استخوان پستانکی (استخوان پشت گوش)، عصب حرکتی صورت، اندام‌های شنوایی و تعادل گوش داخلی وجود دارد.

سرطان گوش انواع مختلفی از سرطان را در برمی‌گیرد، این انواع شامل:

• سرطان سلول‌های پایه‌ای
• ملانوما
• سرطان آدنوئید کیستیک
• آدنوکارسینوم
• سرطان سلول‌های سنگفرشی

هشتاد درصد سرطان‌های مجرای گوش از نوع سرطان سلول‌های سنگفرشی هستند.  هر سال در ایالات متحده تنها ۳۰۰ مورد سرطان گوش تشخیص داده می‌شود و به همین دلیل این نوع سرطان از جمله سرطان‌های نادر به شمار می‌رود.

علائم سرطان گوش می‌تواند با عفونت گوش مشابه باشد، این علائم عبارتند از:

• درد گوش
• ترشحات
• از دست دادن شنوایی
• خونریزی

عفونت گوش مزمن خطر ابتلا به سرطان گوش را افزایش خواهد داد. به همین دلیل لازم است که علائم جدی گرفته شده و برای بررسی احتمال ابتلا به سرطان حتماً به پزشک مراجعه کرد.

هشتاد و پنج درصد از سرطان‌های مجرای گوش در صورت تشخیص سریع به صورت کامل بهبود. پیدا می‌کنند. با این همه درصد بهبودی کامل به مکان سرطان، نوع آن و درجه پیشرفت آن بستگی دارد. برخی از انواع سرطان همچون ملانوما تهاجمی هستند. در صورتی که دیگر انواع سرطان همچون سرطان سلول‌های پایه‌ای رشد آهسته‌ای داشته و به آسانی گسترش پیدا نمی‌کنند. تشخیص اولیه در رسیدن به یک نتیجه بهتر بسیار اهمیت دارد.

عفونت یا سرطان؟

سرطان گوش معمولاً با عفونت گوش اشتباه گرفته می‌شود. اگر عفونت گوش تشخیص داده شود اما بیمار به صورت پیوسته ترشحات گوش داشته باشد و یا اینکه مشکوک به ابتلا به سرطان باشد، باید نظر متخصص را در این مورد جویا شود.

انواع سرطان گوش

سرطان سلول‌های سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)

کارسینوم سلول‌های سنگفرشی دومین نوع رایج سرطان پوست است و سالانه یک میلیون مورد از آن در ایالت متحده‌ی آمریکا شناسایی می‌شود. مشخصه‌ی اصلی این نوع سرطان رشد غیر طبیعی و فزاینده‌ی سلول‌های سنگفرشی است. این سلول‌های نازک و صاف سطح خارجی پوست تحت عنوان اپیدرم را می‌پوشانند. بر اثر عوامل مخرب مانند پرتوهای فرابنفش ماده ژنتیکی این سلول‌ها تغییر کرده و این نوع سرطان ایجاد می‌شود.

علائم و نشانه‌های کارسینوم سلول سنگفرشی عبارتند از:

• تکه‌های فلس مانند قرمز رنگ روی پوست
• زخم‌های باز
• پوست زبر، ضخیم و زگیل مانند
• افزایش رشد به همراه اختلال سیستم عصبی مرکزی

این نوع از سرطان همچنین ممکن است باعث خارش و خونریزی شود. این نوع از بیماری، اگر زود تشخیص داده شود با موفقیت درمان خواهد شد. اما اگر تشخیص داده نشود، ممکن است به نواحی عمیق‌تر پوست رسیده و در نتیجه وارد دیگر بخش‌های بدن شود‌. اگر این نوع سرطان در پوست گوش ایجاد شود، امکان انتقال آن به گوش میانی و داخلی، استخوانی که اطراف گوش قرار دارد و دیگر بافت‌های نزدیک گوش وجود دارد.

اگر سرطان سلول‌های سنگفرشی درمان نشود، ممکن است بسیار خطرناک و یا حتی کشنده باشد. سرطان سلول‌های سنگفرشی در نواحی از بدن که در معرض نور خورشید قرار دارد، بیش‌تر ظاهر می‌شود. استفاده از کرم ضد آفتاب و پرهیز از آفتاب گرفتن بهترین راه برای پایین‌ بردن خطر ابتلا به این نوع بیماری است.

سرطان سلول‌های پایه‌ای (Basal cell carcinoma)

سرطان سلول‌های پایه‌ای از رایج‌ترین انواع سرطان پوست است و سالانه بیش از ۴ میلیون مورد از آن در ایالات متحده‌ی آمریکا شناسایی می‌شود.

مانند سرطان سلول‌های سنگفرشی، سرطان سلول‌های پایه‌ای هم به دلیل اثر عوامل مخرب مانند پرتوهای فرابنفش روی ماده ژنتیکی این سلول‌ها ایجاد می‌شود. احتمال کم‌تری وجود دارد که این نوع سرطان به دیگر بخش‌های بدن سرایت کند و در کل آهسته‌تر از دیگر انواع سرطان پوست پیشرفت می‌کند. اما با این همه باید به سرعت به وضعیت آن رسیدگی شود تا به دیگر بخش‌های گوش سرایت نکند.

کارسینوم سلول سنگفرشی معمولاً قابل درمان است، خصوصاً زمانی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود. کارسینوم سلول های پایه‌ای از نظر ظاهری بسیار متفاوت است. این می‌تواند مانند:

• زخم های باز
• تکه‌های قرمز رنگ روز پوست
• برآمدگی‌های صورتی رنگ
• توده‌های برآمده‌ی براق

این ضایعات پوستی مانند زخم و یا توده‌هایی با سطح برآمده و یا کناره‌هایی جمع شده به نظر می‌رسند. ابتدا ممکن است این ضایعات پوستی همچون پوست فلس مانند به نظر برسند که با کرم مرطوب کننده برطرف نشوند. همچنین احتمال خونریزی یا خارش این ضایعات پوستی وجود دارد. تقریباً در نیمی از موارد، این نوع از سرطان در افرادی با رنگ پوست تیره تر ایجاد می‌شود.

فرد باید مرتب بدن به خصوص گوش‌های خود را بررسی کند و هر چیز جدیدی که مشاهده کرد را جدی بگیرد. بیش‌تر موارد سرطان سلول‌های پایه‌ای در مناطقی از پوست که در معرض خورشید قرار دارند همچون گوش‌ها ایجاد می‌شود‌. هنگام بودن در فضاهای باز حتماً از کرم ضد آفتاب استفاده کرده و از آفتاب گرفتن خودداری کنید.

ملانوما (Melanoma)

ملانوما نوعی از سرطان پوست است که سلول‌های ملانوسیت پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این سلول‌ها ملانین تولید می‌کنند که پوست را تیره می‌کنند. احتمال اینکه ملانوما باعث سرطان گوش شود به نسبت سرطان سلول‌های سنگفرشی کم‌تر است‌. اما با این همه ملانوما به دلیل تهاجمی بودن و سرعت انتشار بالا خطرناک‌تر است. در سال ۲۰۲۰ صد هزار و سیصد و پنجاه نمونه جدید ملانوما شناخته شد که تخمین زده می‌شود که ۶۸۵۰ مورد از این افراد بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. نرخ ابتلای افراد به این نوع بیماری در حال افزایش است. این تعداد به کل جمعیت مبتلا به ملانوما اشاره دارد و منحصراً مربوط به موارد مرتبط با سرطان گوش نیست.

معمولاً ملانوما با ضایعه‌ای پوستی همچون خال آغاز می‌شود. برای پیدا کردن ضایعات پوستی مرتبط با ملانوما از دستور العمل جامعه سرطان آمریکا موسوم به ABCDE استفاده می‌شود.

• عدم تقارن (Asymmetrical) یا A: خال‌های سرطانی معمولا غیر قرینه هستند.
• حاشیه (Border)  یا B: ملانوماها مرز مشخصی ندارند.
• رنگ (Colour) یا C: خال های سرطانی معمولاً حداقل دو رنگ مشخص دارند
• قطر (Diameter) یا D: خال‌های سرطانی بزرگ‌تر از یک چهارم اینچ هستند.
• توسعه (Enlargement) یا E: ملانوما به مرور زمان بزرگ‌تر می‌شود.

بهترین راه برای شناخت بی خطر بودن و یا نبودن یک خال این است که آن را به دقت و به صورت مرتب بررسی کرد. هر گونه تغییری که در خال رخ می‌دهد باید توسط پزشک بررسی شود.

دیگر مواردی که باید بررسی شوند، شامل:

• زخمی که بهبود پیدا نمی‌کند
• گسترش رنگدانه‌ها از خال پوستی به نواحی اطراف
• قرمزی و ورم‌های جدید اطراف مرز خال
• تغییر در حس، مانند خارش، تحریک یا درد
• تغییر در ظاهر و سطح خال و خونریزی

این نوع از سرطان در تمام بخش‌های پوست می‌تواند تشکیل شود، بنابراین لازم است که فرد مرتب با پزشک معالج خود در این مورد مشورت کند.

رعایت اقدامات ایمنی در هنگام قرار گرفتن در معرض خورشید بسیار اهمیت دارد ولی توجه کنید که این نوع از سرطان ممکن است در بخش‌هایی از پوست ایجاد شود که در معرض نور خورشید قرار ندارند.

سرطان آدنوئید کیستیک (Adenoid cystic carcinoma)

سرطان آدنوئید کیستیک مسئول ۵ درصد سرطان‌های مجرای گوش است. از آنجایی که این سرطان معمولاً غدد بزاقی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، امکان تشکیل آن در گوش و به خصوص غدد تولید کننده‌ی موم گوش وجود دارد. این نوع سرطان به نسبت سرطان سلول‌های سنگفرشی و پایه‌ای کم‌تر شیوع دارد.

علائم این سرطان در سر و گردن عبارتند از:

• توده در سقف دهان، زیر زبان یا در کف دهان
• ناحیه‌ای غیر طبیعی در اطراف دهان
• بی حسی در فک بالا، صورت و زبان
• بلع دشوار
• خس خس کردن سینه
• گره در جلوی گوش یا زیر فک
• فلج اعصاب صورت

آدنوکارسینوم گوش (Ear adenocarcinomas)

آدنوکارسینوم گوش تومورهایی هستند که از مخاط گوش میانی ایجاد می‌شوند. این تومورها یا در گوش میانی تشکیل می‌شوند یا از سایر نقاط بدن به این بخش از گوش راه پیدا می‌کنند. خونریزی علامت رایج آدنوکارسینوم است و این نوع از سرطان بسیار نادر است.

غدد  بناگوشی (parotid glands)

غدد بناگوشی درست در جلوی گوش قرار دارند و بزرگترین غدد بزاقی هستند. در خود ۷۰ درصد تومورهای بزاقی از این ناحیه آغاز می‌شوند‌. بسیاری از آن‌ها خوش خیم و غیر سرطانی هستند اما بسیاری از تومورهای بزاقی که سرطانی می‌شوند در غده بناگوشی ایجاد می‌شوند.

اگر سرطان ناشی از این غدد درمان نشود، سرطان می‌تواند به گوش برسد. از طرفی دیگر امکان گسترش سرطان گوش به غده بناگوشی وجود دارد.

در قسمت بعد به علایم، روش تشخیص و درمان سرطان گوش می پردازیم.

آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱  و ایزو ۱۵۱۸۹  انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.

آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.

آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت

شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲