سرطان زبان از نشانه ها تا تشخیص

سرطان زبان، یک نوع از سرطان دهان محسوب می شود و به طور معمول قسمت پوششی زبان را درگیر می سازد.  این بیماری اغلب با ظهور ضایعات و تومور های کوچک در سطح زبان آغاز شده و به تدریج گسترش می یابد. از مهم ترین نشانه های سرطان زبان می توان به دردناک بودن زبان اشاره نمود به طوری که این درد التیام نمی یابد و تقریبا تمام روز بیمار می تواند آن را احساس کند.

سرطان زبان معمولا قسمت جلو و پشت زبان را درگیر می کند. در واقع سرطان زبان و دهان را می توان جزو شایع ترین و رایج ترین انواع سرطان برشمرد که اگر به موقع تشخیص داده شود و درمان آن آغاز شود، بیمار شانس زیادی دارد که به طور کامل بهبود یابد. در ادامه می خواهیم در مورد سرطان زبان، راه های پیشگیری و نشانه های آن مطالبی را برای شما بیان کنیم.

نشانه های سرطان زبان

سرطان زبان علائم مختلفی دارد که از مهم ترین و رایج ترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱. ظهور لکه های سفید یا ترکیبی از سفید و قرمز بر روی سطح زبان و یا دهان

۲. ایجاد زخم هایی بر روی زبان که به راحتی بهبود نمی یابند.

۳. احساس درد در هنگام بلعیدن غذا

۴. گلو درد

۵. احساس چیزی در گلو

۶. دردناک شدن زبان

۷. گرفتگی صدا

۸. اختلال در حرکت فک یا زبان

۹. احساس درد در قسمت گردن یا گوش

۱۰. سست شدن دندان ها

۱۱. ایجاد تورم در دهان که با گذشت دو هفته هنوز هم احساس شود

۱۲. افزایش ضخامت آستر دهان

برخی از علائم سرطان زبان به راحتی قابل تشخیص نیستند، به همین دلیل بسیاری از افراد در مراحل اولیه گسترش این بیماری شاید نتوانند علائم و نشانه های آن را احساس کنند. افراد در معرض خطر از جمله افراد سیگاری، یا افرادی که در مصرف نوشیدنی های الکی افراط می کنند، باید همیشه و در فواصل زمانی منظم به پزشک مراجعه کرده تا از لحاظ این بیماری مورد بررسی قرار گیرند.

سرطان کارسینومای سلول پوششی یکی از انواع سرطان زبان به شمار می رود که در واقع می توان آن را از شایع ترین نوع سرطان زبان برشمرد. لازم به ذکر است که شکل ظاهری سلول های پوششی به صورت باریک و مسطح می باشد و می توان آن ها را بر روی سطح زبان،  آستر لوله گوارش و تنفسی، آستر دهان، گلو، حنجره و همچنین تیروئید مشاهده نمود.

مراحل سرطان زبان

پزشکان اغلب برای طبقه بندی سرطان، میزان ابتلا و درگیری سایر بافت های بدن را در نظر می گیرند. به طور مثال، پزشک بررسی می کند که این نوع سرطان می تواند بافت های مجاور را درگیر کند یا خیر، یا میزان ابتلا و درصد شیوع آن تا چه اندازه می باشد. معمولا سیستم طبقه بندی سرطان با استفاده از اعداد و حروف نام گذاری می شود. به طوری که حرف n به غدد لنفاوی گردن اشاره دارد و حرف t نشان دهنده تومور می باشد.

افراد مبتلا به کوچکترین درجه تومور، با حرف t1 نشان داده می شوند و افرادی که با بالاترین درجه تومور درگیر هستند با حرف t4 نشان داده می شوند. همچنین n0 نشان دهنده این است که سرطان زبان گره های لنفاوی گردن را درگیر نمی کند. اگر سرطان زبان به بافت های غدد لنفاوی گردن سرایت کرده است نیز با حرف n3 نشان داده می شود.

لازم به ذکر است که سرطان زبان بر اساس نوع و میزان پیشرفت و گسترش به روش زیر درجه بندی می شود:

۱. درجه پایین

۲. درجه متوسط

۳. درجه بالا

در واقع می توان گفت که این نوع درجه بندی نشان می دهد که سرطان زبان هم اکنون در چه مرحله ای قرار دارد و اینکه آیا به سایر بافت ها و اندام های بدن سرایت کرده است یا خیر.

علل ابتلا به سرطان زبان

با توجه به مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در زمینه سرطان زبان و علت ابتلا به آن، اما متأسفانه هنوز محققان به نتیجه قطعی دست نیافته اند. اما به طور کلی می توان گفت که عوامل زیر در ابتلا به سرطان زبان بی تاثیر نیستند.

۱. مصرف بیش از حد تنباکو و سیگار کشیدن

۲. مصرف بی رویه نوشیدنی های الکلی

۳. مصرف بیش از حد گوشت قرمز و غذاهای آماده

۴. عدم استفاده از میوه و سبزیجات

۵. ابتلا به عفونت ویروسی همچون پاپیلومای انسانی

۶. سابقه فامیلی سرطان زبان و دهان در بین اعضای خانواده

۷. داشتن سابقه ابتلا به سایر سرطان های سلول های پوششی

نحوه تشخیص سرطان زبان

اگر در مورد اینکه آیا به سرطان زبان مبتلا شده اید یا خیر دچار تردید و نگرانی هستید بهتر است برای تشخیص بهتر و انجام چکاپ های پزشکی، به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا بررسی های لازم در این زمینه صورت گیرد.

به طور معمول پزشک در اولین ملاقات، سوال ها و معاینات زیر را بر روی شما انجام خواهد داد:

• در مورد سابقه درگیری اعضای خانواده به سرطان دهان یا زبان

• بررسی و معاینه قسمت های مختلف دهان از جمله زبان

• بررسی کردن گره های لنفاوی از لحاظ بزرگ شدن

• انجام نمونه برداری (در صورت نیاز)

• نمونه برداری، برداشتن قسمتی از بافت محل درگیر شده جهت آزمایش می باشد

• اگر با انجام معاینات و آزمایشات پزشکی،  سرطان زبان تایید شود، احتمال دارد پزشک سی تی اسکن و ام آر آی را برای شما پیشنهاد دهد تا مطمئن شود آیا سرطان به سایر بافت های مجاور سرایت کرده است یا خیر.

آیا سرطان زبان قابل درمان است؟

در صورتی که سرطان زبان به موقع تشخیص داده شود و درمان بر روی آن انجام گیرد، می توان به میزان بسیار زیادی در موفقیت نتیجه درمان سرطان امیدوار بود. لازم به ذکر است که افراد مبتلا به نوع خوش خیم سرطان زبان شانس بیشتری برای بهبود دارند.

نحوه درمان سرطان زبان

افرادی که به سرطان زبان مبتلا هستند، به طور معمول جهت برداشتن بافت آسیب دیده باید جراحی شوند. در واقع می توان گفت که تومور های با ابعاد کوچک در طی عمل جراحی به طور کامل برداشته خواهند شد. همچنین اگر اندازه تومور ها بزرگ باشد و یا سرطان به سایر بافت های مجاور گسترش یافته باشد، به عملیات پیچیده تر و دقیق تری نیاز است. در بسیاری از موارد پزشک ناچار است بخشی از بافت زبان را به وسیله جراحی بردارد.  البته در این مورد جای هیچ نگرانی وجود ندارد چرا که پزشک با استفاده از سایر بافت ها و پوست بدن و پیوند آن به زبان تا حدودی مشکل را حل می کند و با انجام این پیوند، زبان می تواند به راحتی بازسازی شود. همان طور که گفتیم پزشکان تلاش می کنند  حدالامکان، آسیب های ناشی از این بیماری را به کمترین حد خود برسانند. اما در حقیقت انجام این جراحی می تواند علاوه بر تاثیر گذاری در درمان سرطان،  پیامد ها و عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.

از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اختلال در حرف زدن

• ایجاد مشکل در خوردن و بلعیدن غذا

• سختی در تنفس

در بسیاری از موارد نیز ممکن است پزشک علاوه بر جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی را نیز بر روی بیمار انجام دهد تا سلول های باقی مانده نیز به طور کامل از بین بروند.

درمان های رایجی که اغلب برای سرطان زبان مورد استفاده قرار می گیرند شامل موارد زیر می باشند:

• جراحی

روش جراحی به منظور برداشتن تومور از روی زبان انجام می گیرد.

• پرتو درمانی

در این روش، پزشک با استفاده از دوز های بالای تشعشع، بافت های سرطانی را مورد هدف قرار می دهد. پرتو درمانی به منظور محافظت از بافت های سالم و همچنین کوتاه نمودن زمان عمل می باشد.

• شیمی درمانی

این روش برای نابودی کامل سلول های سرطانی انجام می گیرد و اغلب اوقات با پرتو درمانی ترکیب می گردد. این روش به طور معمول هنگامی انجام می شود که سرطان تا نزدیکی های غدد لنفاوی نیز نفوذ کرده باشد.

• درمان دارویی هدفمند

درمان دارویی هدفمند به منظور دخالت در تکثیر و رشد سلول های سرطانی انجام می گیرد و نتیجه فوق العاده بالایی دارد. معمولا این روش با شیمی درمانی و پرتو درمانی ترکیب شده و بر روی بیمار انجام می شود.

پیشگیری از سرطان زبان

سرطان زبان از جمله سرطان هایی می باشد که قابل پیشگیری نیست. اما به هر حال توصیه می شود به محض مشاهده علائم ذکر شده حتما به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از موارد و عادت های نادرست در جوامع مختلف وجود دارد که در پیدایش و شکل گیری سرطان زبان تاثیر بسزایی دارند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱. سیگار کشیدن: توصیه می شود اگر به مصرف دخانیات از جمله سیگار اعتیاد دارید، هر چه زودتر آن را ترک کنید. چرا که ترک سیگار می تواند ابتلا به سرطان زبان را تا حد زیادی کاهش دهد.

۲. اجتناب از مصرف نوشیدنی های الکلی و ترک نمودن آن به طور کامل

۳. استفاده از غذاهای حاوی ویتامین و مواد معدنی از جمله میوه ها و سبزیجات

۴. رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک جهت بررسی دندان های پوسیده

۵. مراجعه به درمانگاه و تزریق یک دوره کامل واکسن HPV

آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱  و ایزو ۱۵۱۸۹  انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.

آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.

آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت

شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲