چرا آزمایشات بلوغ زودرس مهم است؟

دکتر حامد صادقیان مرداد ۳, ۱۴۰۳آخرین به روز رسانی: مرداد ۲۲, ۱۴۰۳

۰ 185 خواندن این مطلب 8 دقیقه زمان میبرد

آزمایشات بلوغ زود رس جز تست های هورمون می باشد. اگر بلوغ زودتر از زمان مناسب رخ دهد، سبب بلوغ زودرس در دختران و پسران می‌شود. در دوران بلوغ، صفات ثانویه جنسی ایجاد می شوند و دختران و پسران قیافه بالغین را کسب می کنند. در پایان این دوران قد نهایی و حداکثر تراکم استخوان دوران بزرگسالی بدست می‌آید. محدوده سن بلوغ در دختران ۸ تا ۱۳ سال و در پسران ۹ تا ۱۴ سال است. اگر نشانه های بلوغ قبل از این سن رخ دهد، بلوغ زودرس می گوییم. اولین علامت بلوغ در دختران بزرگی سینه‌ها و در پسران اولین علامت بلوغ زودرس بزرگ شدن گناد ها است.

رویش موهای زائد در ناحیه تناسلی و زیربغل به تنهایی نشاندهنده بلوغ زودرس نیست و ممکن است به دلیل برخی از بیماری های غده فوق کلیه باشد. بلوغ زودرس در دختران شایع‌ تر از پسران است. هر چند بیماری‌های مختلفی ممکن است منجر به بلوغ زود رس شوند ولی در اکثر موارد علت خاصی برای بلوغ زودرس در دختران یافت نمی‌ شود. در پسران بلوغ زودرس می تواند علت جدی تر داشته باشد و در اکثر موارد یک علت زمینه‌ ای شناسایی می شود.

وقتی که یک دختر یا پسر با علایم بلوغ زودرس به پزشک مراجعه می‌کند در ابتدا پس از معاینات آزمایشات لازم، رادیوگرافی مچ دست و سایر اقدامات لازم انجام می‌شود تا علت بلوغ زودرس مشخص شود که در این مقاله به شرح آزمایشات بلوغ زود رس می پردازیم:

Table of Contents

FSH

در آزمایشات بلوغ زود رس ، بالا بودن هورمون FSHیکی از علائم بلوغ زود رس می باشد. شاید برای شما سوال ایجاد شده باشد که FSH چیست؟ هورمون محرک فولیکول (FSH)، به وسیله بخش قدامی غده هیپوفیز در مغز ساخته می شود. در فاز فولیکولی دوره قاعدگی، FSH باعث تولید استرادیول (E2) توسط فولیکول می گردد و این دو هورمون همراه با هم، سبب رشد هر چه بیشتر تخمک (فولیکول) در تخمدان خواهند شد.

FSH توسط غده هیپوفیز ساخته می شود. تولید FSH توسط سیستم پیچیده ای شامل هیپوتالاموس، هیپوفیز و هورمون های تولید شده توسط تخمدان ها و بیضه ها کنترل می شود. غده هیپوتالاموس هورمونی به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین یا gonadotropin-releasing hormone (GnRH) ترشح می کند، که موجب ترشح هورمون های FSH و LH از هیپوفیز می شود.

آزمایش LH:

یکی دیگر از آزمایشات بلوغ زودرس ، آزمایش LH می باشد. هدف از انجام این آزمایش، ارزیابی مواردی همچون باروری، سلامت اندام‌های تولید‌مثل (تخمدان ها یا بیضه ها)، تخمک گذاری، عملکرد هیپوفیز، بلوغ زودرس، تاخیر در بلوغ است. هورمون لوتئینه کننده (LH) در تولید مثل نقش دارد. تحریک LH منجر به آزاد شدن تخمک از تخمدان (تخمک گذاری) در زنان یا تولید تستوسترون در مردان می شود.

LH توسط غده هیپوفیز ساخته می شود. تولید LH توسط سیستم پیچیده ای شامل هیپوتالاموس، هیپوفیز و هورمون های تولید شده توسط تخمدان ها و بیضه ها کنترل می شود. چرخه قاعدگی به مراحل فولیکولی، اوولاسیون و لوتئال تقسیم می شود. در طی مرحله فولیکولی، FSH سبب تولید استرادیول توسط فولیکول می شود. در انتهای مرحله فولیکولار، FSH و LH افزایش می یابند. آزاد شدن تخمک از تخمدان (تخمک گذاری) اندکی پس از این افزایش هورمون های FSH و LH رخ می دهد.

مطالعه این مطلب را نیز به شما پیشنهاد می کنیم >>>

سندرم تخمدان پلی کیستیک چه علائمی ‌دارد؟

در طی مرحله لوتئال، محلی که فولیکول تخمک پاره می شود، به جسم زرد تبدیل می شود. ترشح LH موجب تولید پروژسترون از جسم زرد می شود. زمانی که غلظت پروژسترون و استرادیول افزایش یابد، مقدار FSH و LH کاهش پیدا می کند. اگر پس از چند روز تخمک بارور نشود، مقدار این هورمون ها کاهش می یابد. در نهایت قاعدگی شروع می شود و زمانی که پایان یافت، این سیکل دوباره تکرار می شود.

آزمایش هورمون تستوسترون:

تستوسترون یکی دیگر از تست هایی است که در آزمایشات بلوغ زود رس اندازه گیری می شود. هدف از انجام این آزمایش ارزیابی عملکرد هورمون های مترشحه از غدد جنسی (بیضه و تخمدان) و تشخیص بلوغ زود رس می باشد. تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان (آندروژن) است. این هورمون مسئول بروز صفات جسمی (فیزیکی) مردانه است. اگرچه تستوسترون یک هورمون جنسی مردانه محسوب می شود، اما هم در خون مردان و هم در خون زنان وجود دارد.

تستوسترون عمدتاً توسط سلولهای لیدیگ بیضه های مرد تولید می شود. همچنین توسط غدد فوق کلیه مردان و زنان و به مقدار خیلی کم توسط تخمدان ها در زنان تولید می گردد. تستوسترون در مردان موجب بروز صفات ثانویه جنسی از جمله بزرگ شدن آلت تناسلی، رشد موهای زاید بدن، رشد عضلات و بم شدن صدا می شود. این هورمون در پسران طی دوران بلوغ و در مردان بالغ به مقدار زیادی وجود دارد تا میل جنسی را تنظیم نموده و توده عضلانی بدن را حفظ نماید. تستوسترون در زنان به استرادیول (هورمون جنسی اصلی زنان) تبدیل می شود.

هورمون رشد یا GH:

هورمون رشد از دیگر هورمون هایی است که آزمایشات بلوغ زود رس جهت تشخیص درخواست می شود. هورمون رشد یا سوماتروپین (Somatropin)، پروتئینی (پروتوهورمون) است که در بدن بیشتر جانوران مهره‌دار وجود دارد. وظیفه این هورمون که در انسان از غده هیپوفیز در مغز ساخته و ترشح می‌شود، تحریک ساخت ترکیبات حیاتی برای رشد اندام‌ های مختلف بدن است. یکی از علل درخواست آزمایش هورمون رشد، تشخیص بلوغ زودرس می باشد.

هورمون رشد برای افزایش میزان رشد بدن به خصوص در کودکان در قسمت‌های مختلف بدن وارد عمل می‌شود. میزان این هورمون در دوران کودکی به شدت بالا است و این میزان در دوران بلوغ با یک جهش ناگهانی به اوج خود می‌رسد. هورمون رشد ممکن است به طور مستقیم بر روی بافت‌ها تاثیرگذار باشد، اما بخش اعظم تأثیر آن با تحریک کبد و سایر بافت‌های واسطه، موجب تولید و رهاسازی «فاکتورهای رشد شبه انسولین» (‌Insulin-like Growth Factors)، به خصوص فاکتور رشد شبه انسولین-۱ (IGF-1) می‌شود که قبلاً «سوماتومدین» (Somatomedin) نامیده می‌شد.

آزمایش استروژن:

آزمایش استروژن نیز در آزمایشات بلوغ زودرس درخواست می شود. آزمایش استروژن سطح استروژن موجود در خون یا ادرار را اندازه گیری می کند. استروژن همچنین در بزاق قابل اندازه گیری است. استروژن ها گروهی از هورمون ها هستند که نقش مهمی در تکامل مشخصه های فیزیکی و عملکردهای تولید مثلی زنان همچون رشد سینه ها و رحم و تنظیم چرخه قاعدگی دارند. استروژن به مقدار اندکی در بدن مردان نیز تولید می شود. انواع بسیاری از هورمون های استروژنی وجود دارند

مطالعه این مطلب را نیز به شما پیشنهاد می کنیم >>>

بیماری میکروسفالی چیست؟

اگر سطح استرادیول و استرون پایین تر از میزان نرمال باشد می تواند نشان دهنده نارسایی تخمدانی اولیه (وضعیتی که موجب متوقف شدن عملکرد تخمدان ها قبل از ۴۰ سالگی می شود)، سندرم تورنر (وضعیتی که در آن مشخصه های جنسی خانم به خوبی تکامل نمی یابند)، اختلال خوردن (همانند بی اشتهایی عصبی) و سندرم تخمدان پلی کیستیک (اختلال شایع هورمونی که در سنین باروری رخ می دهد و یکی از علل اصلی ناباروری زنان است) باشد