آزمایش غربالگری نوزاد شامل چیست؟ (قسمت دوم)

آزمایش های نوزاد؛ آزمایش ادرار

یکی از بیماری‎های احتمالی و البته نادر در نوزادان بیماری ادراری شربت افرا است. این بیماری را ممکن است تحت عنوان MSUD نیز بشنوید. از آن به عنوان یک اختلال ارثی یاد می‎شود. در طی آن بدن قادر نیست برخی از اسیدهای آمینه‎ها رامصرف نماید. در این حالت ادرار بوی قند یا نبات سوخته را می‎دهد. از آنجا که این بو شبیه شربت افرا است از آن به عنوان بیماری ادراری شربت افرا یادمی‎شود. برای این بیماری پنج گریددرنظرگرفته شده است:

• متناوب
• متوسط
• کلاسیک
• واکنش به تیامین
• کمبود لیپوامید دهیدروژناز

نوزادانی که به این بیماری مبتلا هستند، در روزهای ابتدایی سالم به نظر می‎رسند اما با گذشت زمان و همچنین شدت و نوع بیماری علائم کم کم بروز می‎کنند که از بارزترین نشانه‎ها می‎توان به بوی ادرار اشاره کرد. از دیگر علائم این بیماری به موارد زیر اشاره شده است:

• بیقراری‎های بی‎دلیل و بیحال بودن.
• به خوبی شیر نمی‎خورند.
• وزن نمی‎گیرند.
• شلی یا سفتی عضلات در آنها دیده می‎شود.
• عدم وزن‎گیری.

آزمایش ادرار نوزاد چه زمانی انجام می شود؟

آزمایش ادرار نوزاد با هدف تشخیص بیماری ادرار شربت افرا در سه تا پنج روز اول تولد انجام خواهد شد. در صورتیکه این بیماری تشخیص داده نشود می‎تواند در دو هفته اول منجر به مرگ به نوزاد شود.

آزمایش ادرار نوزاد در سنین بالاتر می‎تواند جهت تشخیص بیماری‎های کلیوی یا عفونت ادراری باشد.  بروز عفونت ادراری در دوران کودکی زمینه را برای آسیب کلیه‎ها فراهم خواهد کرد. گاهی اوقات شدت آسیب تا حدی است که سبب بروز نارسایی کلیه‎ها می‎شود. در این حالت فرد مجبور است برای دفع سموم بدن از دیالیز یا پیوند کلیه استفاده نمایید.

آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل  در مشهد می باشد.

آزمایش ادرار نوزاد پسر

نمونه‎گیری جهت آزمایش ادرار نوزاد پسر با استفاده از کیسه‎های مخصوصی به نام ” یورین بگ ” انجام می‎شود. از آنجا که نوزادان کنترلی در تخلیه ادرار خود ندارند، استفاده از این ابراز به والدین کمک می‎کند تا نمونه‎ایی عاری از آلودگی در اختیار آزمایشگاه قرار دهند.

برای این منظور لازم است ناحیه تناسلی با صابون مخصوص نوزاد شسته، تمیز و خشک شود. برای خشک کردن از دستمال‎های پرزدار استفاده نکنید. اجازه دهید تا ناحیه تناسلی با جریان هوا کاملا خشک شود. شوینده‎هایی که دارای روغن هستند مانع از چسبیدن کیسه به پوست کودک خواهند شد.

آزمایش ادرار نوزاد دختر

نمونه‎گیری جهت آزمایش ادرار نوزاد دختر، دقیقا مانند نوزادان پسر است. مهمترین تفاوت به نحوه قرارگیری یورین بگ در ناحیه تناسلی باز می‎گردد. این کیسه‎ها یکبار مصرف بوده و چنانچه به هر دلیلی آلوده شوند یا نشت ادرار صورت گیرد، دیگر قابل استفاده نخواهند بود.

پس از جمع‎آوری ادرار، آن را به ظرف مخصوص نمونه‎گیری منتقل کنید. توصیه می‎شود نمونه در یخچال نگهداری شود. مدت زمان نگهداری نمونه ادرار نوزاد یکساعتدر نظر گرفته شده است.

جمع‎آوری ادرار نوزاد با استفاده از روش‎های تحریک سرد مثانه و سوپراپوبیک نیز انجام می‎شود. در تکنیک سوپراپوبیک لازم است به پزشک مراجعه نمایید. برای این منظور پزشک سرنگی را با پوست زیرین ناف هدایت کرده و به طور مستقیم نمونه ادرار را از مثانه جمع‎آوری می‎کند.

آزمایش های نوزادان، آزمایش زردی نوزاد

زردی از جمله بیماری‎های شایعی است که بسیاری از کودکان در یک یا دو هفته پس از تولد با آن مواجه می‎شوند. در این حالت میزان ماده‎ایی به نام بیلی روبین در بدن افزایش می‎یابد. این ماده از طریق مدفوع دفع می‎شود، به همین دلیل به مادران توصیه می‎شود به تغذیه مکرر نوزاد توجه داشته باشد تا بیلی روبین اضافی از بدن تخلیه شود. اگرنوزاد مشکوک به زردی باشد، در ۲۴ ساعت اول تولد آزمایش زردی انجام خواهدشد. بهطورکلی بایدگفت نوزاد اننارسبیشازنوزادانفول‎ترم ( نوزادانی که به موقع و در زمان طبیعی به دنیا می‎آیند) در معرض ابتلا قرار دارند.

چنانچه این بیماری به موقع تشخیص داده نشود زمینه برای بروز اختلالات مغزی فراهم خواهد شد. البته در این مورد وزن و سن نوزاد نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت. اینبیماریبهدوصورتفیزیولوژیک و پاتولوژیک بروز می‎کند. زردی فیزیولوژیک از دومین روز تولد نوزاد آغاز می‎شود و در طی روزهای چهارم و پنجم به اوج خود می‎رسد. سپس از شدت بیماری کاسته خواهد شد. در این حالت دوره بیماری معمولا یک هفته است. در زردی پاتولوژیک میزان بیلی روبین بسیار بیشتر از حد طبیعی بوده و بیشتر نوزادان نارس را درگیر خود می‎کند.

تست زردی نوزاد در منزل

 ازجمله آزمایش‎های نوزادان در این زمینه می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آزمایش زردی نوزاد: یکی از مهم‌ترین آزمایشاتی که معمولا برای نوزادان در بدو تولد انجام می‌شود، بررسی زردی است.
• تست گروه خون و RH نوزاد و مادر. ناسازگاری RH مادروکودکمی‎تواند باعث بروز آسیب‎های جدی مانند زردی شدید شود. برای کنترل این مشکل، در همان ابتدای بارداری نمونه خون مادر گرفته می‎شود. به این ترتیب گروه خونی و وضعیت RH مشخص خواهد شد.
• تست بیلی روبین. برای انجام این تست نیز به نمونه خون نیاز است. در نوزادان معمولا نمونه از کف پا گرفته خواهد شد.
• CBC و Retic. منظور از آزمایش CBC همان شمارش سلول‎های خونی است. در آزمایش RETIC  ( آزمایش شمارش رتیکولوسیت) نیز عملکرد مغز استخوان وفعالیت خون‎سازی مورد بررسی قرار می‎گیرد. با استفاده از آن نوع کم خونی نیز تشخیص داده خواهد شد.
• تست آنزیم G6PD . کمبود این آنزیم در بدن زمینه را برای رسوب هموگلوبین و تغییر شکل غشای آن فراهم خواهد کرد. به این ترتیب میزان گلبول‎های قرمز خود کاهش می‎یابد. سطح پایین این آنزیم نوزاد را در معرض ابتلا به بیماری فاویسم قرار خواهد داد.
• تست کومبس مستقیم ( DAT) . در این تست آنتی بادی ضد گلبول قرمز خون مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این آزمایش معمولا برای نوزادانی تجویز می‎شود که RH خون آنها مثبت و RH خون مادر منفی است. این تست به متخصصان کمک می‎کند تا دریابند که آیا بدن مادر آنتی بادی ساخته است و آیا این آنتی بادی بوسیله جفت به بدن نوزاد منتقل شده است یا خیر؟

آزمایش های نوزاد؛ آزمایش مدفوع

از دیگر آزمایش‎های نوزاد می‎توان به آزمایش مدفوع اشاره کرد. با استفاده از نتایج این آزمایش وضعیت سیستم گوارشی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین آزمایش مدفوع نوزادان وجود انگل، باکتری و ویروس را نیز نشان خواهد داد. رنگ، بو و قوام مدفوع نیز اطلاعات دقیقی از وضعیت سلامتی کودک در اختیار متخصص قرار می‎دهد.

چگونه از نوزاد نمونه مدفوع بگیریم؟

نمونه‎گیری مدفوع از نوزادان و کودکان در محل آزمایشگاه انجام نمی‎شود. برای این منظور تکنسین آزمایشگاه اطلاعات لازم را در اختیار والدین قرار خواهد داد.

در این زمینه به توصیه‎های کلی زیر توجه داشته باشید:

• ناحیه تناسلی نوزاد را با کرم و پودر آغشته نکنید. این امر باعث ایجاد خطا در نتیجه آزمایش خواهد شد.
• نمونه‎گیری باید به‎گونه‎ایی انجام شود که مدفوع و ادرار با یکدیگر ترکیب نشوند.
• برای انجام آزمایش مدفوع به حجم کمی از آن نیاز است. حداقل میزان آن به اندازه یک نخود یعنی چیزی حدود پنج گرم در نظر گرفته شده است.
• پوشک باعث جذب رطوبت مدفوع خواهد شد، برای حل این مشکل حتما از راهنمایی‎های تکنسین آزمایشگاه بهره ببرید.
• توصیه می‎شود نمونه در یخچال نگهداری شود و حداکثر در مدت زمان دو ساعت به محیط آزمایشگاه منتقل شود. البته این موضوع به نوع آزمایش بستگی دارد. بنابراین لازم است اطلاعات لازم در این زمینه را کسب نمایید.

جواب آزمایش مدفوع نوزاد چقدر طول می کشد؟

پس از نمونه‎گیری معمولا ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان لازم است تا نتایج تست ارائه شود.

آزمایش خون نوزاد شامل چه مواردی است؟

آزمایش خون نوزاد می‎تواند شامل موارد زیر باشد:

• RBC یا همان شمارش گلبول های قرمز
• HCT یا هماتوکریت که درصد حجمی گلبول های قرمز را مشخص خواهد کرد.
• هموگلوبین (Hb ، HGB) که در طی آن میزان هموگلوبین تام مشخص خواهد شد.
• آزمایش MCH که غلظت خون در نوزادان را مشخص خواهد کرد.
• آزمایش MCHC که به تشخیص انواع کم خونی کمک می‎کند.
• MCV در آزمایش خون به بررسی حجم متوسط گلبول‎های قرمز خون می‎پردازد.
• WBC که مربوط به شمارش گلبول‎های سفید خون است. زمانی که سطح آن در بدن بالا باشد یعنی بدن در حال مبارزه با عفونت است. در افراد مبتلا به سرطان خون سطح گلبول‎های سفید خون بالا است. در طی آن میزان مونوسیت ها، لنفوسیت ها و نوتروفیل ها نیزبررسیمی‎شوند. آنها از انواع گلبول‎های سفید خون بوده و به عنوان بخش مهمی از سیستم دفاعی بدن به شمار می‎آیند.

آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱  و ایزو ۱۵۱۸۹  انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.

 

آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.

آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت

 

شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲