علت خونریزی دستگاه گوارش چیست؟
خونریزی گوارشی (GI) نشان دهنده اختلال در دستگاه گوارش است. خون اغلب در مدفوع یا استفراغ ظاهر میشود، اما همیشه قابل مشاهده نیست، اگرچه ممکن است باعث شود مدفوع سیاه یا قیری به نظر برسد. سطح خونریزی میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و میتواند تهدید کننده زندگی باشد. در صورت نیاز، با تصویربرداری معمولاً میتوان علت خونریزی را پیدا کرد. نوع درمان نیز بستگی به منبع خونریزی دارد.
خونریزی دستگاه گوارش چه علائمی دارد؟
علائم و نشانههای خونریزی دستگاه گوارش میتواند آشکار یا پنهان باشد. علائم و نشانهها به محل خونریزی، که میتواند در هر نقطه از دستگاه گوارش باشد، از جایی که شروع میشود – دهان – تا جایی که به پایان میرسد – مقعد – و میزان خونریزی بستگی دارد.
خونریزی آشکار ممکن است به صورت زیر ظاهر شود:
- استفراغ خون، که ممکن است قرمز یا قهوهای تیره باشد و از نظر بافت شبیه تفاله قهوه باشد
- مدفوع سیاه و قیری
- خونریزی رکتوم، معمولاً در مدفوع یا همراه با مدفوع
خونریزی پنهان، ممکن است:
- سبکی سر
- مشکل در تنفس
- غش
- درد قفسه سینه
- درد شکم
علائم شوک
اگر خونریزی شما به طور ناگهانی شروع شود و به سرعت پیشرفت کند، ممکن است دچار شوک شوید. علائم و نشانههای شوک عبارتند از:
- افت فشار خون
- ادرار نکردن یا به ندرت ادرار کردن و ادرار کردن به مقدارکم
- نبض سریع
- بیهوشی
علت خونریزی دستگاه گوارش چیست؟
خونریزی دستگاه گوارش میتواند در قسمت فوقانی یا تحتانی دستگاه گوارش رخ دهد.همچنین میتواند دلایل مختلفی داشته باشد:
خونریزی دستگاه گوارش فوقانی که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- زخم معده: شایعترین علت خونریزی دستگاه گوارش فوقانی است. زخمهای گوارشی زخمهایی هستند که در پوشش معده و قسمت بالایی روده کوچک ایجاد میشوند. اسید معده، باکتریها یا استفاده از داروهای ضد التهابی، به پوشش داخلی آسیب میرساند و منجر به ایجاد زخم میشود.
- اشک مالوری-وایس: میتواند باعث خونریزی زیادی شود. اینها در افرادی که بیش از حد الکل مصرف می کنند رایج است.
- وریدهای غیر طبیعی و بزرگ شده در مری (واریس مری): این وضعیت اغلب در افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی رخ میدهد.
- ازوفاژیت: که التهاب مری است و بیشتر در اثر بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ایجاد میشود.
خونریزی دستگاه گوارش تحتانی که میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بیماری دیورتیکولار: این بیماری شامل ایجاد کیسههای کوچک و برآمده در دستگاه گوارش (دیورتیکولوز) است. اگر یک یا چند کیسه ملتهب یا عفونی شود، دیورتیکولیت نامیده میشود.
- بیماری التهابی روده (IBD): این بیماری شامل کولیت اولسراتیو که باعث التهاب و زخم در روده بزرگ و راست روده میشود و بیماری کرون و التهاب پوشش داخلی دستگاه گوارش است.
- تومورها: تومورهای غیر سرطانی (خوش خیم) یا سرطانی مری، معده، کولون یا رکتوم میتوانند پوشش داخلی دستگاه گوارش را ضعیف کرده و باعث خونریزی شوند.
- پولیپهای روده بزرگ. تودههای کوچک سلولی که روی پوشش روده بزرگ تشکیل میشوند میتوانند باعث خونریزی شوند. بیشتر آنها بی۲ضرر هستند، اما برخی از آنها ممکن است سرطانی باشند یا اگر حذف نشوند سرطانی شوند.
- هموروئید: که وریدهای متورم مقعد یا پایین رکتوم هستند، شبیه به وریدهای واریسی.
- شقاق مقعدی: شامل پارگیهای کوچک در پوشش مقعد هستند.
- پروکتیت: التهاب پوشش رکتوم میتواند باعث خونریزی مقعدی شود.
خونریزی دستگاه گوارش در کودکان
خونریزی گوارشی کودکان شامل هرگونه خونریزی که در دستگاه گوارش کودک است. کودک مبتلا به خونریزی گوارشی ممکن است استفراغ همراه با خون داشته باشد یا ممکن است در حین یا بین حرکات روده خونریزی داشته باشد. خونریزی دستگاه گوارش نشانه یک مشکل پزشکی مانند زخم یا پولیپ روده بزرگ است.
خونریزی دستگاه گوارش در بارداری
خونریزی مقعدی یکی از علائم شایع زنان باردار است. اگرچه اکثر موارد به بیماریهای خوش خیم مانند بواسیر و شقاق مقعد نسبت داده میشود، سایر تشخیصهای جدیتر مانند بیماری التهابی روده و بدخیمی را نباید نادیده گرفت. بیشتر بررسیها در دوران بارداری بیخطر هستند و نباید از آنها چشم پوشی کرد زیرا ممکن است پیامدهای مهمی بر عوارض جنینی و مادری داشته باشد. در این موارد، رویکرد تیمی چند رشتهای ضروری است. این بررسی به بررسی تشخیص افتراقی، بررسی و مدیریت خونریزی مقعدی در دوران بارداری میپردازد.
پزشکان چگونه علت خونریزی را تشخیص میدهند؟
تشخیص علت اصلی خونریزی دستگاه گوارش شما معمولاً با پرسش پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی شما آغاز میشود. پزشک همچنین ممکن است آزمایش نمونه مدفوع را برای بررسی وجود خون به همراه سایر آزمایشها برای بررسی علائم کم خونی درخواست کند.
تشخیص خونریزی دستگاه گوارش فوقانی
برای تشخیص خونریزی دستگاه گوارش فوقانی و تعیین علت آن، پزشک ممکن است آزمایشات زیر را درخواست کند:
- آندوسکوپی : خونریزی دستگاه گوارش فوقانی معمولاً با آندوسکوپی تشخیص داده میشود. این روش شامل استفاده از یک دوربین کوچک است که در بالای یک لوله آندوسکوپی بلند و منعطف قرار دارد که پزشک در گلوی شما قرار میدهد. سپس این لوله از دستگاه گوارش فوقانی شما عبور داده می شود. دوربین به پزشک اجازه می دهد تا داخل دستگاه گوارش شما را ببیند و منبع خونریزی شما را پیدا کند.
- انتروسکوپی: این روش در صورتی انجام میشود که علت خونریزی شما در طی آندوسکوپی پیدا نشود. انتروسکوپی شبیه آندوسکوپی است، با این تفاوت که معمولاً یک بالون به لولهای که در نوک دوربین قرار دارد متصل است. هنگامی که بادکنک باد میشود، به پزشک اجازه میدهد روده را باز کند و داخل آن را ببیند.
تشخیص خونریزی دستگاه گوارش تحتانی
پزشک ممکن است آزمایشات زیر را برای تعیین علت خونریزی دستگاه گوارش تحتانی درخواست کند:
- کولونوسکوپی: در طول کولونوسکوپی، پزشک یک لوله کوچک و انعطافپذیر را در رکتوم شما قرار میدهد. یک دوربین به لوله متصل است تا پزشک شما بتواند کل طول روده بزرگ شما را مشاهده کند. هوا از طریق لوله حرکت میکند تا دید بهتری ارائه دهد.
- بیوپسی: در طول کولونوسکوپی، پزشک ممکن است نمونه گیری از بافت را برای آزمایشهای اضافی انجام دهد.
- اشعه ایکس: همچنین ممکن است برای تعیین محل خونریزی دستگاه گوارش خود اسکن انجام دهید. یک ردیاب رادیواکتیو بیضرر به رگهای شما تزریق میشود. ردیاب در عکس اشعه ایکس روشن میشود تا پزشک شما بتواند محل خونریزی شما را ببیند.
- سی تی آنژیوگرافی: سی تی اسکن یک آزمایش تصویربرداری است که میتواند به پزشک کمک کند تا خونریزی دستگاه گوارش را در شکم و لگن تشخیص دهد. اغلب جزئیات بیشتری را نسبت به آندوسکوپی با اشعه ایکس نشان میدهد.
- آندوسکوپی کپسولی: اگر پزشک شما نتواند منبع خونریزی شما را با آندوسکوپی یا اسکن خونریزی دستگاه گوارش پیدا کند، ممکن است آندوسکوپی کپسولی انجام دهد. پزشک از شما میخواهد قرصی را ببلعید که حاوی یک دوربین کوچک است که از روده شما عکس میگیرد تا منبع خونریزی شما را پیدا کند.
- اسکن هستهای RBC: در این معاینه، پزشک یک ردیاب رادیواکتیو بیضرر را برای ردیابی گلبولهای قرمز شما تزریق میکند، که میتواند نحوه عملکرد سلولها در بدن شما را نشان دهد.
درمان خونریزی دستگاه گوارش
برای خونریزیهای شدید گوارشی هیچ مراقبت خانگی وجود ندارد.
روش درمان خونریزی دستگاه گوارش
- هموروئید یا شقاق مقعدی: ممکن است با رژیم غذایی پرفیبر درمان شوند، مایعات برای نرم نگه داشتن مدفوع ممکن است مفید باشند و در صورت لزوم نرمکنندههای مدفوع. اگر با انجام این کارها بهبود پیدا نکنند، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن یا رفع آنها داشته باشند.
- خونریزی شدید گوارشی میتواند علائم حیاتی بیمار را بیثبات کند. فشار خون بیمار ممکن است به شدت کاهش یابد و ضربان قلب او افزایش یابد.
- ممکن است پزشک نیاز داشته باشد بیمار را با مایعات IV و احتمالاً تزریق خون احیا کند.
- در برخی موارد، بیمار ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
- برای خونریزی دستگاه گوارش فوقانی، مانند خونریزی از معده، ممکن است به بیماران مهارکنندههای پمپ پروتون وریدی (PPI) مانند امپرازول (پریلوسک) برای سرکوب اسید معده داده شود.
- اگر مقدار زیادی خون در قسمت فوقانی دستگاه گوارش باشد، ممکن است به بیماران پروکینتیک (داروهایی که کمک به تخلیه معده میکنند) داده شود. مانند اریترومایسین یا متوکلوپرامید (رگلان) برای کمک به پاکسازی معده از خون، لخته یا باقیمانده غذا قبل از انجام آندوسکوپی برای پاکسازی معده.
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۵۱۸۹ انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.
آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.
آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت
شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل در مشهد می باشد.