لیست آزمایش های لازم برای چکاپ سردرد های مزمن
برای درمان سردردهای مزمن ابتدا باید پزشک علت آن را تشخیص دهد. به همین دلیل برای تشخیص سردرد ابتدا سوالاتی در مورد سابقه سردرد پرسیده و سپس آزمایشهایی را تجویز میکند. این آزمایشها شامل آزمایش خون و تستهای تصویربرداری میشود. اگر به تازگی آزمایشهای مربوط به چکاپ کامل بدن را انجام دادهاید، پزشک مواردی مانند قند خون، چربی خون و میزان ویتامینهای بدن را با استفاده از آزمایش خون متوجه میشود. اما برخی دیگر از علل سردرد تنها در تستهای تصویربرداری قابل تشخیص است.
در ادامه آزمایشهای لازم در چکاپ برای سردرد های مزمن را توضیح میدهیم.
۱. شمارش کامل سلول های خونی
ازآنجاییکه مشکلات پزشکی مختلفی باعث سردرد میشوند، آزمایش خون یا همان آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی باید انجام شود. در این آزمایش میزان گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها اندازهگیری میشود. به همین دلیل میتوان مواردی مانند کمخونی، عفونت و التهاب را تشخیص داد. تمامی این موارد باعث سردرد و خستگی میشوند. درصورتیکه مورد مشکوکی در آزمایش دیده شود، باید برای بررسی دقیقتر آزمایشهای تکمیلی انجام شود.
۲. قند خون ناشتا
دیابت و سردرد میتوانند رابطه مستقیمی داشته باشند. برای تشخیص سردرد لازم است آزمایش قند خون انجام شود تا مشخص شود شخص دیابت دارد یا نه. یکی از فاکتورهایی که برای تشخیص دیابت باید بررسی شود، قند خون ناشتا است. برای انجام این آزمایش باید حداقل ۸ ساعت چیزی نخورید و ننوشید.
اگر نتیجه آزمایش کمتر از ۹۹ میلیگرم در دسیلیتر باشد، قند خون طبیعی است. اما اگر نتیجه بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیگرم در دسیلیتر بود، نشانه پیش دیابت است. نتیجه آزمایش بالای ۱۲۶ میلیگرم در دسیلیتر نیز علامت دیابت است.
به نقل از verywellhealth دررابطهبا ارتباط سردردهای مزمن با دیابت:
افراد مبتلا به دیابت ممکن است به دلیل قند خون پایین یا بالا دچار سردرد شوند. به این نوع سردردها، سردرد ثانویه میگویند. زیرا ناشی از یک بیماری زمینهای است. قند خون بسیار پایین در افراد دیابتی میتواند شیوع میگرن را افزایش دهد. اما این سردردها لزوما میگرن نیستند.
۳. میانگین قند خون سه ماهه گذشته
در این آزمایش میزان قند خون در سه ماه گذشته ثبت میشود. به همین دلیل برای تشخیص دیابت بررسی این فاکتور ضروری است. به این آزمایش A1C گفته میشود و برای انجام آن نیازی به ناشتا بودن نیست. اگر نتیجه آزمایش کمتر از ۵٫۷ باشد، طبیعی بوده و شخص دیابت ندارد. نتیجه بین ۵٫۷ تا ۶٫۴ نشانه پیش دیابت و نتیجه بیشتر از عدد ۶٫۵ نشانه دیابت است. در این شرایط با کنترل دیابت میتوان سردرد را درمان کرد.
۴. آزمایش چربی خون
در آزمایش چربی خون ۴ فاکتور بررسی میشود که شامل کلسترول کل، کلسترول بد، کلسترول خوب و تری گلیسیرید است. گاهی ممکن است پزشک فاکتورهای دیگری را نیز بخواهد بررسی کند. اما با اندازهگیری همین ۴ فاکتور میتوان چربی خون را تشخیص داد.
چربی خون باعث بروز مشکلات قلبی عروقی میشود و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. یکی از دلایل سردرد میتواند بالارفتن چربی خون باشد. به همین دلیل این فاکتور در چکاپ برای سردردهای مزمن بررسی میشود.
۵. بررسی آنزیم کبدی با تست عملکرد کبد
در آزمایش عملکرد کبد برای تشخیص بیماریها و مشکلات کبد میزان آنزیمهای کبدی آزاد شده در خون بررسی میشود. نتیجه غیرطبیعی آزمایش میتواند نشانه عفونت کبدی، زخم کبد، کبد چرب یا مصرف برخی داروهای خاص باشد. در این آزمایش ممکن است چند فاکتور یا همه موارد زیر بررسی شود.
- آلانین ترانس آمیناز (ALT)
- آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- آلبومین و پروتئین کل
- بیلیروبین
- گاما گلو تامیل ترانسفراز (GGT)
- لاکتات دهیدروژناز (LD)
- زمان پروترومبین (PT)
قبل از انجام این آزمایش ممکن است پزشک از شما بخواهد مصرف برخی غذاها و داروها را برای مدتی قطع کنید. در صورت غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش، باید برای تشخیص بیماری کبدی آزمایشهای دیگری انجام شود.
برای پیدا کردن علت سردردهای مزمن پزشک باید بررسی جامعی شامل آزمایش خون، قند، چربی، آهن خون، تست کبد و کلیه، تست تیروئید و سطح ویتامینهای خون انجام دهد.
۶. بررسی عملکرد کلیه
اختلال در عملکرد کلیهها میتواند باعث بروز سردرد و علائم دیگر شود. البته در مراحل اولیه معمولا مشکلات کلیوی علامتی ندارند. برای ارزیابی عملکرد کلیه باید چند آزمایش انجام شود. در آزمایش خون فاکتور میزان نیتروژن اوره و کراتینین بررسی شده و در آزمایش ادرار سطح پروتئین و آلبومین اندازهگیری میشود.
اگر در آزمایش عملکرد کلیه نتایج غیرطبیعی باشد، آزمایش تصویربرداری نیز تجویز میشود تا ساختار کلیه به طور دقیق بررسی شود. معمولا آزمایش خون و بررسی سطح نیتروژن اوره و کراتینین برای تشخیص عملکرد کلیه کافی است.
۷. بررسی عملکرد تیروئید
اختلال در عملکرد تیروئید میتواند باعث بروز علائم مختلفی از جمله سردرد شود. به همین دلیل در چکاپ برای سردرد های مزمن لازم است عملکرد تیروئید بررسی شود. در آزمایش تیروئید میزان تولید هورمونهای تیروئید بررسی میشود. کاهش یا افزایش ترشح هورمونها که به آنها کمکاری یا پرکاری تیروئید میگویند، باعث بروز اختلالاتی در بدن میشود.
۸. آزمایش ویتامین D
ویتامین D ماده ضروری است که وجود آن برای سلامت بدن لازم است. ویتامین D علاوه بر کمک به جذب کلسیم و سلامت استخوانها، دارای خواص ضدالتهابی بوده و در حفظ عملکرد ماهیچهها و سیستم عصبی مرکزی نقش دارد. کمبود ویتامین D در بدن باعث رشد غیرطبیعی استخوان، ضعف استخوان و درد میشود.
برای انجام این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی نیست. اگر نتیجه آزمایش نشان دهد که کمبود ویتامین D دارید، احتمالا در معرض نور خورشید قرار نگرفتهاید یا مواد غذایی حاوی ویتامین D مصرف نکردهاید. همچنین ممکن است این نتیجه نشانه این باشد که بدن نمیتواند از ویتامین D استفاده کند و شخص دچار بیماری کلیوی یا کبدی است. در این شرایط لازم است برای بررسی سلامت کلیه و کبد آزمایشهایی انجام شود.
۹. اندازه گیری آهن خون
یکی از مواردی که به طور حتم باید در چکاپ برای سردرد های مزمن بررسی شود، اندازهگیری آهن خون است. کمبود آهن در بدن باعث بروز علائمی مانند سردرد، خستگی، سرگیجه و ضعف میشود. برای بررسی میزان آهن چند آزمایش مختلف باید انجام شود که شامل موارد زیر است.
- آهن سرم: مقدار آهن موجود در خون اندازهگیری میشود.
- فریتین سرم: مقدار آهن ذخیرهشده در بدن اندازهگیری میشود. زمانی که سطح آهن پایین باشد، بدن از آهن ذخیره شده استفاده میکند.
- ظرفیت کل اتصال آهن (TIBC): در این آزمایش سطح ترانسفرین (پروتئین) برای حمل آهن از طریق خون اندازهگیری میشود.
- ظرفیت اتصال غیراشباع آهن (UIBC): میزان عدم اتصال آهن به ترانسفرین اندازهگیری میشود.
- ترانسفرین اشباع: در صد ترانسفرین متصل به آهن اندازهگیری میشود.
۱۰. اندازه گیری هموگلوبین خون
هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را به بافتها و اندامهای بدن میرساند و دیاکسیدکربن را از آنها گرفته و به ریه بازمیگرداند. این پروتئین در گلبول قرمز قرار داشته و اندازهگیری آن در تشخیص برخی بیماریها موثر است. اگر مقدار هموگلوبین خون پایین باشد، نشاندهنده کاهش تعداد گلبولهای قرمز بوده و شخص دچار کمخونی است. کمخونی از علل بروز سردرد است. این عارضه میتواند به علت کمبود ویتامین، خونریزی یا بیماری مزمن ایجاد شود.
معمولا برای انجام آزمایش هموگلوبین خون باید مدتی ناشتا باشید. اگر نتیجه آزمایش کمتر از حد طبیعی باشد، احتمال دارد شخص دچار کمبود آهن، کمبود ویتامین B12، کمبود فولات، بیماری کلیوی، بیماری کبدی یا کمکاری تیروئید باشد.
۱۱. اندازه گیری ویتامین B12
برای تولید گلبولهای قرمز خون وجود ویتامین B12 ضروری است. اگر گلبولهای قرمز بهاندازه کافی نباشند، سیستم عصبی بهدرستی کار نمیکند. اگر در آزمایشهای اولیه مربوط به چکاپ برای سردرد های مزمن مشخص شود که دچار کمخونی هستید، برای بررسی علت کمخونی این آزمایش انجام میشود.
برخی بیماریها مانند بیماری کرون و سلیاک نیز باعث کاهش ویتامین B12 میشوند. از علائم رایج کمبود این ویتامین میتوان به خستگی، سردرد، بیحسی دستوپا و بدخلقی اشاره کرد. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
۱۲. تصویربرداری با اشعه ایکس
معمولا برای افرادی که به طور روزانه سردرد دارند، سیتیاسکن تجویز میشود. در این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس تصویری از ناحیه سر به دست میآید. گاهی پزشک برای اینکه تصویر دقیقتری به دست بیاید، بهجای سیتیاسکن آزمایش امآرآی را تجویز میکند. در این روش از امواج رادیویی استفاده شده و نواحی که سیتیاسکن نشان نمیدهد، در امآرآی مشخص میشود.
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۵۱۸۹ انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.
آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.
آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت
شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲
