نوتروپنی چیست؟ علت و راههای درمان آن

نواع نوتروپنی

این بیماری انواع مختلفی دارد و در هر کدام شدت آن متغیر است. انواع نوتروپنی عبارتند از:

1. نوتروپنی دوره ای: این یک سندرم مادرزادی نادر است که باعث ایجاد نوسان در تعداد نوتروفیل‌ها می‌شود. طبق برآوردها در هر ۱،۰۰۰،۰۰۰ انسان، ۱ نفر را درگیر می‌کند.
2. سندرم کوستمان: این مورد یک اختلال ژنتیکی است که در آن نوتروفیل‌ها در سطوح پایین‌تر تولید می‌شوند. افراد مبتلا به سندرم کوستمان از سنین پایین مستعد ابتلا به عفونت هستند.
3. نوتروپنی ایدیوپاتیک مزمن: این یک نسخه‌ی نسبتا متداول از نوتروپنی است که عمدتا بر زنان تاثیر می‌گذارد.
4. نوتروپنی خود ایمنی: این حالت زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی فرد، به نوتروفیل‌ها حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد.
5. سندرم شواخمن دایموند: این یک اختلال ژنتیکی نادر است که دارای اثرات متعددی از جمله کوتاه‌قامتی، مشکلات لوزالمعده و تعداد کم نوتروفیل است.
6. نوتروپنی نوزادان: در این‌جا آنتی‌بادی‌های مادر از جفت عبور کرده و به نوتروفیل‌های جنین در حال رشد، حمله می‌کنند. این حالت معمولاً در عرض ۲ ماه به طور خود به خودی برطرف می‌شود. این بیماری می‌تواند بدون علامت باشد یا منجر به سپسیس شود.

علل ایجاد نوتروپنی

نوتروفیل‌ها در مغز استخوان و در مرکز استخوان‌های بزرگتر تولید می‌شوند. هر چیزی که این روند را مختل کند، می‌تواند علت نوتروپنی باشد. به طور معمول، نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی در درمان سرطان پیش می آید. در حقیقت، حدود نیمی از بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، سطحی از این بیماری را تجربه خواهند کرد. سایر علل بالقوه نوتروپنی عبارتند از:

• سرطان خون
• وابستگی به الکل
• سندرم پیرسون
• هیپر اسپلنیسم یا بزرگ شدن طحال
• داروهای خاص، از جمله آنتی بیوتیک‌ها و داروهای فشار خون بالا، اختلالات روانی و صرع.
• سندرم بارت (یک اختلال ژنتیکی است که بر سیستم‌های مختلف تاثیر می‌گذارد)
• سندرم‌های میلودیسپلاستیک (گروهی از اختلالات هستند و با اختلال عملکرد سلول‌های خونی و به دلیل مشکلات تولید مغز استخوان مشخص می‌شوند)
• میلوفیبروز (یک مشکل نادر مغز استخوان که به آن استئومیلوفیبروز نیز گفته می‌شود)
• کمبود ویتامین، مخصوصا ویتامین B12، فولات و کمبود مس.
• سپسیس (عفونت جریان خون است که نوتروفیل‌ها را سریع‌تر از آنچه تولید می‌شود مصرف می‌کند)
• عفونت‌های خاص، از جمله هپاتیت A ، B و C، ایدز، مالاریا، سل، تب دانگ و بیماری لایم.

علاه بر این، برخی از شرایط خود ایمنی می‌توانند نوتروفیل‌ها را هدف قرار داده و تعداد آن‌ها را کاهش دهند. این شرایط عبارتند از:

• بیماری کرون
• روماتیسم مفصلی
• لوپوس

نوزادان نارس بیشتر از نوزادانی که نزدیک تاریخ تولد خود به دنیا می‌آیند، با نوتروپنی متولد می‌شوند. این وضعیت ۶ تا ۸ درصد از نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه  نگهداری می‌شوند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان یک قاعده کلی، هرچه کودک کوچکتر باشد، احتمال ابتلا به نوتروپنی بیشتر است.

علائم نوتروپنی

نوتروپنی به خودی خود هیچ علامتی ندارد. اغلب در طول آزمایش های معمول خون یا آزمایش هایی برای یک بیماری دیگر، مشاهده می‌شود. به همین دلیل بیماران تحت شیمی درمانی که بیشتر در معرض این بیماری هستند، باید به طور منظم آزمایش خون بدهند. اما جدی‌ترین نگرانی در مورد نوتروپنی، ابتلا به عفونت است که می‌تواند بدون کنترلِ تعداد کافی نوتروفیل، به راحتی در سراسر بدن پخش شود. علائم عفونت عبارتند از: