حالت تهوع ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مشکلات گوارشی، بیماری، بارداری یا مصرف برخی داروها ایجاد شود. بسته به علت ایجاد حالت تهوع، روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارد.
بهترین درمان حالت تهوع
بهترین درمان برای حالت تهوع، استفاده از داروهای ضد استفراغ (Antiemetics) است. این داروها با هدف قرار دادن مرکز استفراغ در مغز، مسدود کردن مسیرهای سیگنالینگ یا مهار تحریک دستگاه گوارش، دیافراگم و عضلات شکم عمل می‌کنند. دقت داشته باشید که داروهای ضد تهوع و استفراغ باید توسط دکتر گوارش تجویز شوند؛ بنابراین از مصرف خودسرانه این داروها خودداری کنید. برخی از مهم‌ترین داروهای ضد استفراغ عبارت‌اند از:
- آنتاگونیست‌های گیرنده دوپامین: داروهایی مانند پروکلرپرازین (Prochlorperazine) و متوکلوپرامید (Metoclopramide) اغلب دوپامین را هدف قرار می‌دهند تا از اتصال آن به مناطقی در مغز که باعث تهوع و استفراغ می‌شود، جلوگیری کنند.
- آنتی هیستامین‌های H1 یا آنتی موسکارینی‌ها: این نوع داروها مانند دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine)، مکلیزین (Meclizine) یا دیمن‌هیدرینات (Dimenhydrinate) برای حالت تهوع و استفراغ ناشی از سرگیجه موثر هستند.
- آنتاگونیست‌های سروتونین (۵-HT3): این نوع داروها مانند اندانسترون (Ondansetron)، گرانیسترون (Granisetron)، دولاسترون (Dolasetron) و پالونوسترون (Palonosetron) برای کنترل حالت تهوع و استفراغی که از قبل شروع شده موثر هستند. این داروها اغلب برای کنترل حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی تجویز می‌شوند.
درمان خانگی حالت تهوع
اگر دچار حالت تهوع شده‌اید؛ اما به درمان‌های پزشکی دسترسی ندارید، می‌توانید از درمان‌های خانگی استفاده کنید. در ادامه می‌توانید با ۹ روش درمان حالت تهوع در خانه آشنا شوید.
. خوردن زنجبیل
مشخص نیست که زنجبیل چگونه می‌تواند تهوع را درمان کند. با این حال، کارشناسان معتقدند که ترکیبات زنجبیل مانند داروهای ضد تهوع عمل می‌کند. مصرف زنجبیل می‌تواند به‌طور موثری تهوع را در دوران بارداری یا پس از شیمی‌درمانی کاهش دهد. با اینکه استفاده از زنجبیل برای همه افراد بی‌خطر است؛ اما مصرف زیاد آن می‌تواند باعث رفلاکس معده شود. بنابراین توصیه می‌کنیم در یک روز بیشتر از ۱۵۰۰ میلی‌لیتر زنجبیل مصرف نکنید.
. مصرف نعناع فلفلی
تحقیقات نشان داده است که مصرف نعناع فلفلی می‌تواند به کاهش تهوع به‌ویژه در افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند، کمک کند. همچنین، مطالعه دیگری نشان داد استنشاق روغن نعناع فلفلی در شروع حالت تهوع علائم را در ۷۹ درصد موارد و در عرض ۲ دقیقه پس از استنشاق کاهش داد.
. استفاده از لیمو
بوی مرکبات، به‌ویژه بوی لیموی تازه برش‌داده‌شده، می‌تواند به کاهش تهوع در دوران بارداری کمک کند.
. کنترل کردن تنفس
تحقیقات نشان داده‌اند که نفس‌های آهسته و عمیق می‌توانند به کاهش حالت تهوع کمک کنند. در یکی از این پژوهش‌ها، تکنیک‌های تنفس به افرادی که تحت شیمی‌درمانی بودند، آموزش داده شد. نتایج نشان داد که انجام تمرینات تنفسی به‌مدت حداقل ۶ روز می‌تواند به‌طور قابل توجهی حالت تهوع و استفراغ را در افراد کاهش دهد.
یک تمرین تنفسی ساده که می‌تواند برای همه افراد مناسب باشد به شرح زیر است:
- دم از طریق بینی تا سه شماره
- حبس نفس تا سه شماره
- انجام بازدم با سه شماره
. استفاده از داروهای گیاهی
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که تعدادی از ادویه‌ها ممکن است به کاهش تهوع کمک کنند. دقت داشته باشید که مصرف زیاد آن‌ها می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. این ادویه‌ها عبارت‌اند از:
- پودر رازیانه: این داروی گیاهی به کاهش حالت تهوع ناشی از دوره قاعدگی کمک می‌کند.
- دارچین: دارچین نیز مانند رازیانه برای کاهش تهوع در دوران پریودی مفید است.
- عصاره زیره: به بهبود علائمی مانند درد شکم، حالت تهوع، یبوست و اسهال در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome) کمک می‌کند.
. درمان حالت تهوع با تغییر رژیم غذایی
ایجاد تغییرات کوچک در برنامه غذایی می‌تواند به تسکین حالت تهوع کمک کند. داشتن یک رژیم که هضم غذاهای آن آسان باشد، ناراحتی معده و تهوع را کاهش می‌دهد. برای مثال می‌توانید غذاهایی مانند موز، برنج، سس سیب، کراکر یا سیب‌زمینی پخته‌شده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. همچنین، وعده‌های غذایی کوچکتر و با فاصله کمتر نیز می‌تواند احساس تهوع را کاهش دهد.
همچنین برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف وعده‌های غذایی غنی از پروتئین می‌تواند علائم تهوع را بهبود بخشد. علاوه بر این، توصیه می‌کنیم که پس از هر وعده غذایی، ۳۰ الی ۶۰ دقیقه در حالت ایستاده بمانید تا دچار حالت تهوع ناشی از بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) نشوید.
. انجام فعالیت بدنی
انجام فعالیت بدنی به‌ویژه یوگا می‌تواند به کاهش حالت تهوع و استفراغ کمک کند. یک مطالعه روی افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار داشتند، نشان داد که ترکیب ورزش یوگا با داروهای ضد استفراغ می‌تواند اثربخشی این داروها را افزایش دهد.
نوشیدن مقدار زیادی آب
کم‌آبی بدن، می‌تواند موجب علائم بسیاری از جمله سردرد، حالت تهوع و خستگی شود؛ بنابراین هیدراته ماندن برای بدن ضروری است. اگر حالت تهوع همراه با استفراغ داشتید، سعی کنید مایعات از دست رفته را با مایعات غنی از الکترولیت جایگزین کنید. مایعات الکترولیت‌دار عبارت‌اند از:
- آب معدنی
- آب سبزیجات
- آب نارگیل
- اسموتی‌های حاوی الکترولیت
اگر احساس حالت تهوع شما با راهکارهای بالا کاهش پیدا نکرد، توصیه می‌کنیم فورا به یک فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.
درمان حالت تهوع شدید
حالت تهوع شدید اغلب به دلیل بارداری، شیمی‌درمانی یا پس از جراحی اتفاق می‌افتد. برای کاهش حالت تهوع شدید توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم دیگری مانند سرگیجه، خشکی دهان و کاهش ادرار دارید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. داروهایی که برای کاهش تهوع شدید تجویز می‌شوند، اغلب تخصصی و ترکیبی از چند دارو هستند؛ بنابراین از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید.
آزمایشگاه تخصصی دکتر صادقیان، مفتخر به اخذ ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۵۱۸۹ انگلستان، تحت نظر دکتر حامد صادقیان، متخصص پاتولوژی سرجیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف را در زمینه های پاتولوژی، سیتولوژی و میکروبیولوژی، تحت پوشش قرار می دهد.
آزمایشگاه دکتر صادقیان طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان می باشد.
آدرس: مشهد – بلوارامامت – نبش امامت ۳۴ – ساختمان پزشکان امامت
شماره تماس: ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۱ و ۰۵۱-۳۶۰۱۷۸۵۲
